Tips hoe je vervalste medicijnen online en in de apotheek herkent

In Nederland komen vervalste en slecht werkende medicijnen vooral via de  illegale handel binnen. Er zijn zelfs enkele gevallen waarbij illegale geneesmiddelen in de apotheek zijn terechtgekomen, laat de ZEMBLA-uitzending 'De bittere pil' zien. Hoe kunnen medicijngebruikers zich daartegen beschermen? Met deze tips kun je alert zijn op de gekochte geneesmiddelen via internet of de apotheek. 

De Wereldgezondheidorganisatie (WHO) zegt dat er inmiddels zoveel nepmedicijnen in omloop zijn, dat er sprake is van een serieuze bedreiging van de volksgezondheid. Wereldwijd zijn er al 100.000 mensen overleden na het gebruik van nepmedicijnen.   De grootste problemen liggen in niet-westerse landen, maar ook in Nederland kun je risico lopen als je niet goed oplet. 

Hoe kan ik nepmedicijnen herkennen?
Let op alle details van de medicatie. Heeft de pil dezelfde vorm als gebruikelijk? Is de verpakking gemaakt van zwakker materiaal dan je gewend bent? Ook de bijsluiter is erg belangrijk: ontdek je spelfouten? Zijn de namen goed gespeld? Als je hier niet zeker van bent, neem dan contact op met de apotheker.

De ingrediënten van de geneesmiddelen kunnen niet door de apotheker worden gecontroleerd, maar alleen door een laboratorium. Apothekers moeten daarom vertrouwen op de uiterlijke kenmerken, maar dat is niet altijd even makkelijk.

Welke medicijnen worden vervalst?
Medicijnen die worden nagemaakt, zijn bijvoorbeeld erectiemiddelen, slaap- en kalmeringsmiddelen, antidepressiva, sterke pijnstillers en afslankmiddelen. 

In ‘De bittere pil’ laten deskundigen zien dat antibiotica en zelfs dure kankermedicijnen in het criminele circuit worden verhandeld.

'Gestolen kankermiddel in Nederlandse ziekenhuisapotheken'

Kan ik nog wel veilig mijn geneesmiddelen in de apotheek kopen?
Hoewel nepmedicijnen wel degelijk voorkomen in de legale distributiehandel en dus in de Nederlandse apotheken, is het percentage aanzienlijk lager dan voor andere leveranciers - zoals online.

Kijk zorgvuldig naar medicijnen voordat je ze gebruikt. Wees niet bang om terug naar de apotheek te gaan als je twijfelt, iedere apotheker zal dit begrijpen. Bespreek het met je arts of apotheker als je het gevoel hebt dat je andere bijwerkingen hebt dan normaal of dat het medicijn zelfs minder of niet werkt.

Alleen apotheken mogen op recept geneesmiddelen verstrekken. In Nederland zijn apotheken geregistreerd bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Kijk in het apothekersregister van de IGJ of de aanbieder een apotheker is.

Is het gevaarlijk om medicijnen online te kopen? 
Er is een groot verschil tussen de officiële websites van apotheken en websites zonder licenties. Volgens de overheid is 50 procent van de medicijnen op deze websites nep . 

Sinds 2015 moeten online aanbieders van geneesmiddelen zich aanmelden bij de overheid. In Nederland is dat bij het CIBG . Als een online aanbieder geneesmiddelen verkoopt die hij wettelijk mag verkopen dan staat er een Europees logo op de site en wordt het bedrijf opgenomen in een lijst op aanbiedersmedicijnen.nl . Het logo is alleen echt als deze doorklikt naar aanbiedersmedicijnen.nl én de aanbieder terug is te vinden in de lijst.  Op deze aanbiederslijst staat ook welke medicijnen de aanbieder mag verkopen.

Kan ik medicijnen kopen die je normaal alleen op recept kunt krijgen?
Een betrouwbare aanbieder geeft nooit een geneesmiddel zonder recept van een arts. In de Geneesmiddeleninformatiebank valt te controleren of een medicijn alleen op recept verkrijgbaar is.

Let ook op de prijs van het medicijn. Voor receptmedicijnen mag geen reclame worden gemaakt - vertrouw dus nooit een aanbieding als ‘2 halen 1 betalen’. Voor zelfzorgmedicijnen (zonder recept, zoals paracetamol en ibuprofen) mag wel reclame worden gemaakt, maar ze mogen niet worden afgeprijsd.

Kijk hier een fragment uit de uitzending 'De bittere pil'