Storten van granuliet in Over de Maas mag voorlopig doorgaan

De gemeente West Maas en Waal had een kort geding aangespannen tegen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om de granulietstort in Over de Maas te laten stilleggen, maar de voorzieningenrechter in Arnhem ziet daar geen aanleiding voor. Kenner van het dossier en milieuchemicus Joop Harmsen noemt de uitspraak “teleurstellend”.

Eerder had de gemeente de minister gevraagd om handhavend op te treden door de granulietstort in Over de Maas stil te leggen. Het ministerie besloot niet in te grijpen. Tegen dat besluit heeft de gemeente bij de Raad van State een bezwaar ingediend. Die procedure loopt nog, maar omdat de stort van granuliet intussen gewoon doorgaat, had de gemeente het kort geding aangespannen. 

Het kort geding ging vooral over de vraag of granuliet als grond kan worden beschouwd. Als dat zo is, is er bij ‘nuttige toepassing’ geen vergunning nodig om het in Over de Maas te mogen storten.

Rechter: 'granuliet is grond'
De rechter komt tot het voorlopige oordeel dat granuliet grond is. Die conclusie is gebaseerd op stukken die het ministerie in stuurde. “Voor een andersluidende conclusie zijn in de stukken die de gemeente heeft overgelegd onvoldoende aanknopingspunten te vinden”, schrijft de rechter.

In reactie op de uitspraak zegt milieuchemicus Joop Harmsen: “De gemeente begon al op een achterstand. Op stukken die de gemeente in stuurde mocht Rijkswaterstaat nog reageren. Andersom niet. Daarnaast gaat de rechter heel sterk mee met wat door Rijkswaterstaat wordt ingebracht. Dat wordt als zoete koek aangenomen."

Onderbouwing
Een van de stukken die de gemeente aandroeg was een position paper van Harmsen. Daarin onderbouwt hij het standpunt dat granuliet geen grond is, maar afval. Hij verwijst als onderbouwing van zijn standpunt naar de conclusies van het Implementatieteam. Dat is een team met allerlei deskundigen dat in juni 2019 oordeelde dat granuliet geen grond is. Maar volgens de rechter was die conclusie van het team “niet meer dan de mededeling, zonder nadere onderbouwing”.

Harmsen zegt daarover: “Het is wel onderbouwd, namelijk dat granuliet niet natuurlijk is, er zit een flocculant in. Ook in het kringgesprek in de Tweede Kamer heb ik dat uitgelegd.” Harmsen verwijst naar een rondetafelgesprek met Tweede Kamerleden, waarin Kamerleden vragen konden stellen over de granulietstort aan deskundigen, zoals Harmsen. Ook onafhankelijk deskundige Jos Vink van kennisinstituut Deltares oordeelde in dat gesprek dat granuliet geen grond is.

Nuttige toepassing?
De rechtbank spreekt geen oordeel uit over de vraag of het storten van granuliet in Over de Maas een nuttige toepassing is. “De vraag of het granuliet nuttig wordt toegepast is te complex om te beantwoorden in deze voorlopige voorzieningenprocedure”, zegt de rechter. Die vraag zal in de nog lopende bodemprocedure moeten worden beantwoord. Tot die tijd mag de stort doorgaan.

Wethouder Ans Mol van de gemeente West Maas en Waal laat Zembla weten de uitspraak op dit moment te bestuderen en daarnaast de uitspraak van de Raad van State af te wachten. Daarna wordt duidelijk of de gemeente vervolgstappen gaat ondernemen.

UPDATE 30-06-2020
Inmiddels heeft de voorzieningenrechter van de Raad van State ook besloten dat de granulietstort voorlopig door kan gaan. Of de gemeente een eventuele bodemprocedure door gaat zetten is nog niet bekend. Wethouder Ans Mol zegt desgevraagd tegen Zembla: "We zien aanknopingspunten, maar we gaan op dit moment niet in beroep. Tegen de uitspraak van de Raad van State kan dat ook niet. We wachten nu eerst de uitspraak af van het ministerie op ons bezwaar. En we wachten nog op het onderzoek van commissie Kuijken. Daarna besluiten we of we een bodemprocedure beginnen. Probleem daarvan is dat het granuliet dan al lang allemaal in de plas ligt."

Kijk de uitzending over de stort van granuliet in Over de Maas:

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.