Podcast dag 3 rechtszaak Sharleyne: Vader eist 100.000 euro schadevergoeding

Spreekrecht
In de rechtbank hield de vader van Sharleyne een emotioneel betoog. Over de uitbreiding van het spreekrecht is veel maatschappelijk debat. Voorstanders vinden dat het slachtoffer recht heeft op een rol in het proces. Tegenstanders wijzen erop dat de verdachte nog slechts verdachte is, en emoties de objectiviteit van rechtbank kunnen beïnvloeden.

Hoe zit het precies?
Het spreekrecht voor slachtoffers, of hun nabestaanden, bestaat in Nederland sinds 2005. Toen werd ingevoerd dat slachtoffers, of hun nabestaanden, in het geval van ernstige misdrijven tijdens een rechtszaak hun verhaal mochten doen. Een slachtoffer mocht alleen over zijn eigen emoties en ervaringen vertellen. Uitspraken richting de verdachte, over het bewijs, of over de straf waren niet toegestaan.

Sindsdien werd het spreekrecht een aantal keer uitgebreid. Op 1 juli 2016 werd het spreekrecht ‘onbeperkt’. De beperking voor slachtoffers om alleen over hun eigen gevoelens te praten, werd toen opgeheven. Sinds dat moment mogen slachtoffers dus ook praten richting de verdachte, over het bewijs, en over de op te leggen straf.

En de plannen van minister Sander Dekker om de positie van het slachtoffer te versterken, reiken verder. Begin dit jaar kondigde hij aan dat hij wil dat de verdachte verplicht wordt in de zaal te verschijnen, wanneer het slachtoffer spreekt. Nu is het nog mogelijk dat een verdachte in zijn cel blijft tijdens dit onderdeel, of helemaal niet op de zitting verschijnt.

Schadeclaim
In de zaak-Sharleyne diende vader Victor Remouchamps een claim in van 100 duizend euro voor ’shockschade'. Wat is dat en hoe werkt het?

Een naaste of nabestaande van een slachtoffer kan tijdens een strafproces een claim indienen voor shockschade, ofwel confrontatieschade. Dat kun je doen wanneer je het ongeval zelf hebt gezien of meegemaakt, en daarvan psychische schade ondervindt.

Shockschade is iets anders dan ‘affectieschade’. Daarbij gaat het om het verdriet van slachtoffers of nabestaanden.

De advocaat van de verdachte kan bezwaar maken tegen de claim, en de hoogte ervan. Uiteindelijk beslist de rechter of en hoeveel de verdachte moet betalen.

Het kan zijn dat de verdachte niet voldoende geld heeft om het (hele) bedrag te betalen. Bij geweldsmisdrijven kan het Schadefonds Geweldsmisdrijven (een deel van) de schade vergoeden. Dat kan ook als de verdachte wel kan betalen, maar de procedure lang duurt. Het slachtoffer krijgt dan alvast een deel vergoed. Het Schadefonds kán het bedrag dat zij aan het slachtoffer uitbetalen terugvorderen van de verdachte, maar doet dat lang niet altijd. In dat geval betaalt de overheid voor de schade.

Hélène J. staat momenteel terecht op verdenking van moord dan wel doodslag op haar dochtertje. De vrouw ontkent de hand te hebben gehad in de dood van het meisje. In eerste instantie seponeerde het Openbaar Ministerie de zaak tegen haar wegens gebrek aan bewijs. De vader, Victor Remouchamps, wist vorig jaar via een klachtprocedure alsnog strafvervolging van de vrouw te bewerkstelligen.

'Vader heeft PTSS'
Volgens advocaat Sébas Diekstra heeft de gruwelijke dood van Sharleyne geleid tot een posttraumatische stressstoornis bij haar vader. De claim behelst smartengeld voor geleden 'shockschade'. Remouchamps en moeder J. waren al uit elkaar toen het kind overleed.

Kritische vragen aan vader
Remouchamps is niet de biologische vader van het kind. De rechtbank stelde naar aanleiding van de vordering enkele kritische vragen aan de man, onder meer over het feit dat hij in een juridische procedure heeft ontkend dat Sharleyne zijn dochter is.

De rechter heeft een vraag. Victor staat hier als vader van #Sharleyne , maar liet in 2013 in een familiezaak aan de rechter zien dat hij biologisch niet de vader was. Hoe verhoudt zich dat?
Het staat los van elkaar, zegt Victor. Ging hem er toen om van een conflict af te zijn.

Ook citeerde de rechtbank uit een e-mail van Remouchamps aan Bureau Jeugdzorg, waarin hij schrijft dat Sharleyne zijn leven ontwricht. Hij dreigt dat het kind in de weekenden niet meer bij hem mag komen.

Rechter leest een citaat voor uit een mail die Victor ooit stuurde. Als #Sharleyne geen verandering liet zien, hoefde ze niet meer te komen in de weekenden, schrijft hij daarin.
Moeder wordt zeer emotioneel en loopt huilend de zaal uit. 'Dat zeg je toch niet over je kind.'

Moeder inmiddels terug in de zaal. Rechter vraagt VIctor te reageren op de mail.
Victor verklaart: hij was zwaar gefrustreerd met de hulpverlening. Hij werd niet geholpen. 'Hoe breng je mensen nog op andere gedachten? Help mij nou.' Dat bedoelde hij met die zin. #Sharleyne

Diekstra hekelde het feit dat J. voorafgaand aan het proces heeft gezwegen. Ze heeft het onderzoek willen afwachten, om te zien wat er aan bewijs tegen haar ligt, aldus de raadsman. Dat moet worden meegewogen bij het bepalen van de straf, vindt hij. "Die straf moet tegen de maximale aan liggen."

Het bewijs tegen J. is volgens Diekstra 'overweldigend'. Hij is ervan overtuigd dat J. zich schuldig heeft gemaakt aan moord.

Lees een samenvatting van de eerste dag van de rechtszaak
Lees een samenvatting van de tweede dag van de rechtszaak
Bekijk onze uitzending over de zaak Sharleyne