‘Chemours wil nu vooruitkijken. Wie zou dat niet willen als je je buurman hebt vergiftigd?’

“Ik heb me nooit gerealiseerd dat ik mijn kinderen door de aanwezigheid van Chemours een toxische cocktail van gif gaf.” Aan het woord is Marleen Beljaars, omwonende van chemiefabriek Chemours. Ze is een van de sprekers tijdens de tweede dag van de hoorzitting in de Provinciale Staten en vindt het “onverteerbaar en misselijkmakend” dat grondrechten op een veilige omgeving door Chemours worden genegeerd.

De Provinciale Staten van Zuid-Holland hervatten woensdag hun hoorzitting over Chemours. De hoorzittingen worden gehouden naar aanleiding van de Zembla-uitzending 'De PFAS-doofpot.' Na een bij vlagen emotionele zitting vrijdag in het stadhuis van Dordrecht, gaat de hoorzitting verder in het provinciehuis in Den Haag. Naast omwonenden van de Chemours-fabriek komen dan ook vertegenwoordigers van Extinction Rebellion, de Natuur- en Milieufederatie en een natuurspeeltuin in Sliedrecht aan het woord.

Kijk hier de hele hoorzitting 

De zitting begint met de bijdrage van Alex Ouwehand, van de Natuur- en Milieufederatie Zuid Holland. Hij noemt het “onbegrijpelijk” dat de overheid het voorzorgsbeginsel niet of nauwelijks heeft toegepast bij Chemours. Daarmee bedoelt Ouwehand, dat als je niet weet of een stof schadelijk is, je eerst moet onderzoeken wat het effect van een stof op mens en milieu is, voordat je een vergunning verleent.

Ook stelt hij dat het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving niet heeft gefunctioneerd en dat nog steeds niet doet. De Provinciale Staten zouden volgens Ouwehand hun beleid heel kritisch tegen het licht moeten houden, omdat ze er niet vanuit kunnen gaan dat een bedrijf als Chemours integer opereert: “De clementie met Chemours moet over zijn. Er zijn zoveel illegale lozingen geweest, terwijl het bedrijf mooie praatjes verkoopt.”

SP-statenlid Lies van Aelst vraagt Ouwehand vraagt of hij vindt dat de provincie zich genoeg heeft geweerd tegen Chemours: “Zijn wij medestander geweest?” wil ze weten. Ouwehand concludeert dat de provincie de bevolking onvoldoende heeft beschermd: “Het is uit de hand gelopen en overheidspartijen hebben het proces gefaciliteerd. Dat is een hele trieste constatering.”

De tweede spreker is omwonende en gezondheidswetenschapper Marleen Beljaars. Ze vertelt dat ze na het zien van de Zembla-uitzending ‘De PFAS-doofpot’ doodziek is geweest en niet meer kon eten van verdriet. Ze voelde zich zo schuldig tegenover haar gezin. Beljaars beschrijft hoe haar 9-jarige zoon huilend zijn zelfgeteelde worteltjes in de kliko gooit. Het RIVM adviseert mensen in de omgeving geen groente meer te eten uit eigen moestuin. 

Ook voelt ze zich schuldig over het feit dat ze alle vier haar kinderen lang borstvoeding heeft gegeven: “Ik heb me nooit gerealiseerd dat ik mijn kinderen door de aanwezigheid van Chemours een toxische cocktail van gif gaf. Ik heb alles gegeven, en het was onvoldoende.”

Beljaars begrijpt dat Chemours zegt dat ze nu vooruit willen kijken. “Wie zou dat niet willen, als je je buurman hebt vergiftigd?” Ze vraagt Provinciale Staten de vergunning van van het bedrijf in te trekken: “We kunnen allemaal leven zonder een teflonpan, maar zonder schoon drinkwater houdt het voor iedereen op.”

Aan het woord komt ook Rene de Munck, bestuurder van de natuurspeeltuin de Woeste Weide in Sliedrecht. Na berichten van Zembla over PFAS-vervuiling in water van sloten, zwem- en natuurplassen in de omgeving van Chemours, zocht hij contact met de gemeente. Daar vond hij maar moeizaam gehoor en besloot daarom zelf maar de wateractiviteiten in de speeltuin te stoppen.

Ook besloot het bestuur van de speeltuin op eigen initiatief het oppervlaktewater te laten onderzoeken. De bemonstering werd door de VU in Amsterdam gedaan. Afgelopen donderdag kregen ze de resultaten. Diezelfde avond nog heeft een biochemicus zich over de onderzoeksresultaten gebogen, vertelt De Munck: “Hij kwam vrijdagochtend met de schrikbarende conclusie dat er PFOA-waardes zijn aangetroffen die huidige norm met 700 keer overschrijden." De speeltuin verzamelt nu geld om een ander waterbron te kunnen gebruiken. 

De Munck vertelt dat er nog een significant signaal uit het onderzoek naar voren kwam. Een chemisch specialist kwam stoffen tegen die volgens hem nooit door Chemours konden zijn geproduceerd omdat zij daar de de installatie niet voor hadden, vertelt De Munck. Dat zou betekenen dat de bron van de vervuiling mogelijk ook ergens anders kan liggen: “De mogelijke bron, ik herhaal de mogelijke bron, hiervoor kan de verbrandingsoven van afvalverwerker HVC  of de naastgelegen  verbrandingsovens voor ziekenhuisafval zijn.”

De hoorzitting werd gepland naar aanleiding van de Zembla-uitzending 'De PFAS-doofpot'. Het doel was om Statenleden voor te bereiden op het debat. Lees hier het verslag over het debat in de Provinciale Staten.

Lees ons dossier over PFAS 

Bekijk de uitzending 'De PFAS-doofpot':