ZEMBLA onthult: Bronnen Belastingdienst kraken onderzoek naar gesjoemel met aanbesteding

Zembla onthulde in februari 2017 op basis van documenten en van verklaringen van hooggeplaatste bronnen bij de Belastingdienst dat bij een speciale onderzoeksafdeling van de dienst sprake was van ernstige overtredingen van de privacywetgeving. Ook was volgens de bronnen gesjoemeld met de miljoenenaanbesteding voor de onderzoeksafdeling. Daarbij zou IT-bedrijf Accenture een ongeoorloofde voorkeursbehandeling hebben gekregen.

Na de uitzending voerde advocatenkantoor Nauta Dutilh in opdracht van het Ministerie van Financiën een onderzoek uit naar de aanbesteding. Staatssecretaris Menno Snel van Financiën stuurde het rapport in november naar de Tweede Kamer. "De conclusies zijn ernstig", aldus Snel.

Maar de twee bronnen zijn zeer kritisch over het onderzoek en over de beantwoording van de 67 Kamervragen die de erover werden gesteld.

Geen garanties met betrekking tot geheimhouding
De onderzoekers van Nauta Dutilh hebben geen strafbare feiten geconstateerd, maar volgens de twee informanten van Zembla is dat ook niet verwonderlijk. Een van de bronnen, een consultant, zegt: “Vanaf het begin was duidelijk dat er door Nauta Dutilh geen garanties zouden worden gegeven met betrekking tot geheimhouding of anonimiteit. Ja, dan krijg je dus geen gevoelige informatie. Waarom zijn die garanties niet gegeven?”

De andere bron, een voormalig manager: “Het Ministerie van Financiën wilde niet dat anoniem informatie kon worden aangedragen bij de onderzoekers. En ambtenaren nemen geen risico’s, die duiken als het stormt. Dus dan haal je ook niets boven water.”

Onterechte voorsprong bij de aanbesteding
Ook over het onderzoek naar de rol van IT-gigant Accenture zijn ze allebei kritisch. “Die komen overal mee weg”, zegt de consultant, “terwijl ze een gigantische onterechte voorsprong hadden bij deze aanbesteding. Ze waren al jaren binnen bij de Belastingdienst. Hun offerte was veel beter en gedetailleerder dan die van hun concurrenten omdat ze precies wisten wat ze moesten opschrijven.”

De ander: “Accenture kreeg een supercontract: ze mochten zelf zeggen of ze succesvol waren en dan kregen ze een bonus. Maar het meeste van wat ze bedachten werkte helemaal niet. En het ongelooflijke is dat er nooit een nulmeting is gedaan, dus we wisten helemaal niet of Accenture succesvol was of niet. Toch werd er betaald.”

‘De Belastingdienst had dat geld moeten terugvorderen’
De consultant: “Staatssecretaris Wiebes heeft nota bene in de Tweede Kamer toegegeven dat er geen nulmeting was gedaan en toch gaan de onderzoekers daaraan voorbij. Nu komt Accenture ermee weg. Ze hebben de Dienst gebruikt als cash cow. De Belastingdienst had dat geld moeten terugvorderen, en in ieder geval moeten ze Accenture op een zwarte lijst zetten.”

Het beleid van Hans Blokpoel
Tot slot wil de voormalig manager nog iets kwijt over de hoofdrolspelers in het dossier: de directeur van de Belastingdienst Hans Blokpoel en de leidinggevenden van de afdeling Data & Analytics: “Binnen de Belastingdienst vinden mensen het vreselijk dat zij de dans ontspringen. De dienst blijft achter in een staat van imploderen. Dat is het gevolg van hun keuzes en van het beleid van Hans Blokpoel. Blokpoel zit nu doodleuk bij de Algemene Bestuursdienst als topmanager.”

‘Volgens een woordvoerder van Accenture zijn de gemaakte beschuldigingen door de genoemde bronnen incorrect. Het werk van Accenture bij de Belastingdienst is volgens de afspraken qua tijd en budget en met goedkeuring van de klant afgerond, zo stelt het IT bedrijf.’