Zo kun je energie besparen tijdens het koken

Je kunt veel energie besparen tijdens het koken. Tijdens het traditionele kookproces gaat namelijk erg veel warmte verloren door stoom die vrijkomt en door de warmte die door de buitenkant van de pan wordt afgegeven. Energiebesparende kooktechnieken zijn de afgelopen eeuwen vooral populair geweest ten tijde van brandstofschaarste. Maar met de huidige klimaatcrisis heeft duurzaam koken, en daarmee ook de ouderwetse techniek, weer een nieuwe impuls gekregen.

Een bekende manier om energieloos eten te laten stoven is de ouderwetse hooikist. Je doet ingrediënten in de pan, brengt deze aan de kook en zet de pan vervolgens in een isolerende kist waardoor de inhoud van de pan nog urenlang verder gaart zonder dat daar nog gas of elektriciteit voor nodig is. De ouderwetse term ‘hooikist’ stamt nog uit de tijd dat de pan letterlijk in een kist met hooi werd gestopt. In de loop van de twintigste eeuw veranderde de techniek en werd het isolatiefornuis een vast onderdeel van het meubilair van veel huishoudens. Er zijn tegenwoordige meerdere moderne varianten beschikbaar. Ook een bijkomend voordeel van de hooikist: er is geen aanbrandgevaar.

Ook de koelkast verbruikt veel energie. Veel mensen gebruiken hem onnodig veel door producten te koelen die dit eigenlijk niet nodig hebben. Sommige groenten, vooral die uit zuidelijke regio's zoals tomaten en aubergines bederven zelfs sneller in de koelkast. Groenten en fruit kunnen ook op een andere manier bewaard worden. Bijvoorbeeld door ze te drogen op je balkon. Hoe je dat kunt doen kun je hier lezen.

Ook zonder nieuwe spullen te kopen kun je energie besparen. Het voedingscentrum geeft een paar handige tips:

• Houd de deksel zoveel mogelijk op de pan. Dit zorgt voor 2 tot 3 keer minder energieverbruik.
• Gebruik niet te veel water als je kookt. Een klein laagje water – zodat het niet droog kookt – is voldoende. Daardoor blijven ook meer vitamines behouden.
• Kies een kleinere pan. Kleinere oppervlakten zorgen voor minder warmteverlies.
• Zet het vuur niet te hoog als je op gas kookt. Als je op half of laag vuur kookt, duurt het wat langer voor je eten klaar is, maar je bespaart hiermee 45 tot 80% energie.
• Kies regelmatig voor zuinige manieren van koken. Eten bereiden in de magnetron of stoomoven kost weinig energie. De frituurpan verbruikt de meeste energie.
• Kies bij voorkeur voor een elektrische bron op groene stroom en onderzoek de mogelijkheid om te stoppen met koken op gas. Aardgas is een fossiele brandstof die eindig is en broeikasgasemissies met zich mee brengt; elektriciteit kan worden gewonnen uit hernieuwbare bronnen en is dan minder belastend.

Ook kregen we nog een tip binnen van Margreet: "Wat betreft duurzaam koken: wij hebben geen hooikist maar zetten de pan op een paar kranten en knopen er een vaatdoek omheen. Dan zetten we hem in bed en leggen er kussens of dekens op. Rijst bijvoorbeeld een paar minuten koken en dan inpakken en in bed zetten, in 20 minuten gaar. Wel zorgen voor voldoende water om op te nemen." Ook gaf Margreet aan een hogedrukpan te gebruiken om energie te besparen. Haar gerechten zijn dan veel sneller klaar.