Zijbeek van de Dommel zit vol prikken

Een groot deel van de Dommel is flink verontreinigd door landbouw, industrie en riolering. Maar er zijn nog zijrivieren in het Dommeldal die deels gespaard zijn gebleven van de grootste verontreiniging. De Keersop is zo’n beek; het is de eerste grote beek die op de Dommel uitmondt. Voor een kritische soort zoals de beekprik, is de Keersop eind 20e eeuw zelfs de enige plek waar hij nog voorkwam. Met Iris van der Laan van Waterschap de Dommel en Tineke Lous van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem gaan we op zoek naar het bijzonder dier. 

Het probleem bij de beekprik in het Dommeldal is drieledig. De beek is grotendeels rechtgetrokken, was zeer vervuild en had veel obstakels. Door de vele stuwen kan vis niet meer trekken. Daarnaast stagneert het water en komt er een sliblaag op de belangrijke grindbanken op de beekbodem. Vooral ook het feit dat er minder stuwen in de Keersop lagen, heeft trekkende en grindafhankelijke soorten zoals de beekprik gered.  

Om een goed beeld te krijgen van deze laatste en dus gevoelige populatie beekprikken, is het Waterschap samen met Ravon begonnen met de monitoring van de soort. Hier doen ze dat met behulp van een metselkuip met een open bodem. Die duw je de beekbodem in en met een net schep je de bovenste 10 centimeter eruit. Dit is namelijk waar de beekprik het grootste deel van zijn zevenjarige leven doorbrengt.

De beekprikken worden uit het bodemmateriaal gefilterd en opgemeten om de leeftijd te bepalen. De grote verschilt van 1 centimeter tot wel 12. Hierdoor krijg je een goede indruk van alle jaarlagen die aanwezig zijn in de beek en zie je dus goed wanneer er een slechter jaar was. 

Toch is het niet allemaal kommer en kwel voor de beekprik. De populatie rond de Keersop is gezond en stabiel door de jaren heen. Ondertussen is de beek op veel plekken ook weer kronkelend gemaakt dankzij de inzet van het Waterschap. Ook kunnen de prikken weer door heel de beek trekken zonder obstakels en kunnen ze de Dommel weer in. De vis wordt ook alweer een tijdje waargenomen in de Dommel. Het Waterschap is bezig nog meer vispassages aan te leggen zodat de beekprik zich kan uitbreiden over het Dommeldal.  

Moleneigenaar Martin Hermans filmde in 2021 iets unieks, namelijk de paaitrek van de beekprik. Dit is een fenomeen dat vrijwel nooit wordt waargenomen, laat staan gefilmd. Hoe die trek in zijn werk gaat, is ook niet bekend. Het Waterschap wil nog graag zenderonderzoek doen om er meer over te leren. Bekijk hieronder de bijzondere beelden:

In september 2023 bezochten we voor de uitzending de West-Kempen. Hier zijn toen beekprikken uit de Keersop uitgezet in de beek de Reusel.

Kijk zondag 9 juni 2024 om 19.25 uur naar de uitzending over het waterlandschap van de Dommel op NPO 2!