Zestig jaar VARA-natuurradio

Het begon in 1955 met Weer of geen weer, gepresenteerd door Bert Garthoff. Als een van de eersten riep hij via de microfoon op tot aandacht voor natuur en milieu. Er was zelfs sprake van het ‘Garthoff-effect’: plotselinge drukte in een natuurgebied, nadat hij er op de radio over had gesproken. Vanaf juni 1978 werd Weer of geen weer opgevolgd door Vroege Vogels, inmiddels een van de langst bestaande en best beluisterde programma’s op NPO Radio 1, door de jaren heen gepresenteerd door onder anderen Wim Hoogendoorn, Letty Kosterman, Ivo de Wijs, Inge Diepman en Margreet Reijntjes. Kortom: al zestig jaar lang VARA-radio op de zondagochtend over natuur en milieu.

Jubileum
Komende zondag 31 mei viert Vroege Vogels dit jubileum tijdens een speciale, zes uur durende uitzending , vanuit Stadzigt aan het Naardermeer, van 06.00 tot 12.00 uur op Radio 1. Door het huidige presentatieduo Menno Bentveld en Janine Abbring, en met een keur aan gasten, live muziek en reportages.  

Spreekbuis van de natuur
Menno Bentveld: ‘Elke zondagochtend tussen zeven en tien worden zo’n half miljoen Nederlanders wakker met geluiden van fluitende vogels, burlende edelherten, demonstrerende milieumensen en klassieke muziek. Wat Weer of geen weer al deed, doet Vroege Vogels ook: we laten de luisteraars kennismaken met de natuur om ons heen. Natuurlijk besteden we aandacht aan grote, mondiale milieuproblemen, zoals klimaatverandering en uitputting van natuurlijke bronnen. Maar we kijken ook naar de natuur in eigen tuin, in het bos, in de stad of in de duinen. We zijn de spreekbuis van de natuur, zeggen we vaak: de natuur heeft zelf geen stem, dus laten wij hem horen.' 

Onderwerpen
Janine Abbring: ‘In de zes uur durende jubileumuitzending besteden we ieder uur aandacht aan een decennium uit zestig jaar natuurradio. Zo startte Bert Garthoff zijn natuurprogramma in de naoorlogse jaren ’50. In een tijd waarin economisch herstel, werkgelegenheid en vooruitgang voorop stonden, vroeg hij als eerste juist aandacht voor de natuur en het milieu. Een ander voorbeeld: eind jaren ’60 werd de Club van Rome opgericht, uit bezorgdheid over de toekomst van de aarde. En in het decennium van de jaren ’80 was bijvoorbeeld de kerncentrale van Dodewaard een belangrijk thema bij Vroege Vogels. Daarover hebben we zondag Diederik Samsom te gast, vanwege zijn Greenpeace-tijd.’ 

Midas en Ivo
Andere gasten in het jubileumprogramma zijn onder anderen Midas Dekkers met een column, de voormalige presentatoren Ivo de Wijs en Inge Diepman én frater Willibrordus uit De Bilt, wiens stem elke Vroege Vogels-luisteraar herkent uit de zogeheten Fenolijn. Ook politici en bestuurders uit verschillende decennia zijn te horen, onder wie de voormalige VROM-ministers Pieter Winsemius en Jacqueline Cramer en Gerrit Braks, voormalig minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. 

Politieke agenda
Het publiek is op twee manieren bij de jubileumuitzending betrokken. Op de Facebookpagina van Vroege Vogels kunnen bezoekers aangeven wat zij voor de toekomst het belangrijkste wapenfeit vinden op het gebied van natuur en milieu. Welk onderwerp moet bovenaan de politieke agenda staan? 

Verjaardagskalender
Daarnaast is een fotowedstrijd georganiseerd, die inmiddels 2.500 door luisteraars gemaakte natuurfoto’s heeft opgeleverd. Een jury selecteert daaruit twaalf foto’s, die tijdens de jubileumuitzending worden gepresenteerd. Zij gaan samen een Vroege Vogels verjaardagskalender vormen.