Worden de grachten van Amsterdam net zo helder als die in Venetië?

Door de totale lockdown in Italië zijn de kanalen van Venetië zo helder geworden dat je er vissen in kunt zien zwemmen, een zeer uitzonderlijke situatie in de normaal drukbezochte stad. Op het blote oog is er in Amsterdam, ook wel het 'Venetië van het Noorden' genoemd, nog geen vergelijkbare situatie ontstaan. Zou er dan ook kristalhelder water door de grachten van de hoofdstad gaan stromen? Niet in dezelfde mate, maar het lijkt erop dat het water wel helderder wordt. Maarten Ouboter, chemicus bij Waternet, legt het uit. 

In Venetië varen er al geruime tijd nauwelijks meer boten op de kanalen, wat ervoor zorgt dat er geen ‘opwervelingen’ zijn van deeltjes die het water troebel maken. In Amsterdam zijn er sinds vorige week ook een stuk minder boten op het water, de grote rederijen van rondvaartboten varen bijvoorbeeld niet meer. Kleine bootjes gaan nog wel het water op en ook het werk aan bruggen gaat door. 

Wat het grootste verschil is tussen de twee steden, is dat het sediment in de grachten van Venetië anders is dan in Amsterdam. In Venetië bestaat de bodem vooral uit zand en klei, terwijl er in Amsterdam ook veel organisch materiaal in de bodem zit. Dit materiaal zinkt veel langzamer naar de bodem dan minerale deeltjes zoals klei, zilt en zand.
 
"Ook is de hoeveelheid humuszuren in het water in Amsterdam veel groter. Dat is te zien aan de geel-bruine kleur van het water, die het beeld, ook als er geen organische deeltjes zouden zijn, veel donkerder maakt. Het stroomgebied van de Amstel heeft veel veenpolders en de Amstel voert ook veel algen aan, zoals kiezelwieren in deze tijd van het jaar", aldus Ouboter. 

Wat het effect van de stilte op de Amsterdamse wateren precies gaat zijn, moet de komende tijd duidelijk worden. Op acht plekken in de stad wordt komende weken het doorzicht van het water gemeten. Dat wil zeggen: hoe ver het licht door het water schijnt, en dus hoe ver je door het water kunt kijken. Op dit moment is er in de gouden bocht bij de Herengracht al een doorzicht van 1.40 meter gemeten, wat normaal  in maart zo’n 70 à 80 cm is. “Of er uiteindelijk voldoende licht op de grachtbodem zal vallen zodat ook waterplanten zullen ontkiemen is ook nog maar de vraag, maar dat zou in theorie wel kunnen.”, aldus Ouboter.