Winnaar Lef in het lab

Duizenden muizen, ratten, vissen, maar ook honden, paarden, kippen en zelfs aapjes.
In totaal worden er in Nederland jaarlijks bijna 600 duizend dieren gebruikt in het proefdieronderzoek. En dat kan veel minder. Daarom riepen de Dierenbescherming en het Nationaal Centrum Alternatieven voor dierproeven de ‘Lef in het Lab’ prijs in het leven, voor wetenschappelijk onderzoek dat bijdraagt aan het terugdringen van dierproeven. In het kader van Wereldproefdierendag reikt directeur Frank Dales van de Dierenbescherming zondag in Vroege Vogels de Lef in het Lab prijs uit aan de winnaar.

Stamcellen
Didima de Groot is dit jaar een goede kanshebber. Zij ontwikkelde een unieke methode om met stamcellen de ontwikkeling van hersenen na te bootsen. Hiermee kan de veiligheid van stoffen worden onderzocht in een celkweek in plaats van in proefdieren. Volgens de als senior onderzoeker en projectleider (Ontwikkelings-) en Veiligheidsfarmacologie bij TNO werkzame De Groot kan haar onderzoek tot een halvering van dierproeven leiden.

Giftige stoffen
Ook Nynke Kramer is een duidelijke kandidaat voor de Lef-in-het-Lab-prijs. Zij doet uitermate complex onderzoek aan giftige stoffen Door nieuwe Europese wetgeving moeten er maar liefst 5,4 miljoen proefdieren worden ingezet om giftige eigenschappen van allerlei stoffen te testen. Kramer ontwikkelde ook een methode waarbij geen dieren nodig zijn maar cellen. De truc is dat zij een methode bepleit waar gekeken wordt naar de concentratie van een stof in een cel in plaats van naar de totale hoeveelheid gif in de omgeving. Dat is veel betrouwbaarder meten en scheelt daardoor vele dierenlevens.

CD-rom
Een opvallende genomineerde is Iris Boumans. Zij maakte een CD-rom die mensen die met proefdieren werken alert maakt op de specifieke momenten waarop je pijn voor een dier stopt of vermindert. In Nederland worden ongeveer 600.000 proefdieren per jaar gebruikt. Veertien procent daarvan wordt gebruikt in onderzoek waarbij de kans op pijn hoog is. Bijvoorbeeld bij onderzoek naar kanker of bij het controleren van vaccins. Het schijfje van Boumans maakt de wetenschapper duidelijk wanneer hij een dier onnodig veel leed kan besparen. Inmiddels is de CD al door 2.500 mensen over de hele wereld aangevraagd.

Dunne plakjes
Biochemicus Geny Groothuis mag volgens de Dierenbescherming dit jaar niet ontbreken in het rijtje wetenschappers dat gaat voor de ‘Lef-in-het-Lab-prijs’. Zij vindt dat proeven met dieren sowieso niet goed voorspellen wat er straks in mensen kan gebeuren en ontwikkelde daarom een manier waarbij ze gebruik maakt van hele dunne plakjes menselijk weefsel. Deze plakjes houdt Groothuis kunstmatig  ‘in leven’. Vervolgens worden ze gebruikt om te kijken of bijvoorbeeld nieuwe geneesmiddelen schadelijke effecten hebben. Het weefsel is afkomstig van stukjes van menselijke organen die worden verwijderd tijdens operaties.

Op Wereldproefdierendag, wordt jaarlijks over de hele wereld stilgestaan bij alle proefdieren die hun leven (hebben) moeten slijten in laboratoria. Het evenement is erkend door de Verenigde Naties. De dag werd in 1979 ingesteld door de National Anti-Vivisection Society (NAVS) in Engeland en wordt sindsdien jaarlijks gehouden, ook in Nederland. De datum 24 april is gekozen omdat dit de geboortedag is van Lord Dowding (1882), voorzitter van de NAVS.
De Lef in ’t Lab prijs wordt al sinds 2007 uitgereikt. In dat jaar werd onderzoeker Aldert Piersma van het RIVM winnaar met zijn onderzoek ‘Proefdierbesparing bij Reproductieonderzoek’.

Meer informatie vindt u op de website van Lef in ’t lab .