Wet tegen ontbossing ook cruciaal voor andere natuur

Europa zet grote stappen om natuur te beschermen: een nieuwe wet moet de Europese markt vrijwaren van producten gelinkt aan ontbossing en zo bossen wereldwijd beter beschermen. De betrokken overheden – waaronder de Nederlandse – en het Europees Parlement staan op het punt de wet te bespreken en flinke knopen door te hakken. Een cruciaal moment: het huidige wetsvoorstel beschermt alleen bossen tegen vernietiging, andere natuurgebieden zijn uitgesloten. Hoe belangrijk die andere natuurgebieden zijn en hoe groot de Europese impact is op de vernietiging hiervan, staat in het vandaag gepubliceerde rapport ‘Beyond Forests: Reducing the EU’s footprint on all natural ecosystems’ dat adviesbureau 3keel uitvoerde in opdracht van WWF. 

In het wetsvoorstel worden nu alleen bossen beschermd tegen ontbossing. Pas over twee jaar wordt bekeken of ook andere natuurgebieden – zoals savannes, moerassen en graslanden – in de wet worden opgenomen. Twee jaar is een lange tijd. Zeker omdat in de Braziliaanse Cerrado – de meest biodiverse savanne ter wereld – al ruim de helft van het gebied vernietigd is voor de aanleg van nieuwe sojaplantages. Daarnaast bestaat het gevaar dat het niet opnemen van andere ecosystemen ervoor zorgt dat de landbouwproductie verschuift van bossen naar andere natuurgebieden. 

De vernietiging van natuur zorgt voor enorm veel uitstoot van schadelijke broeikasgassen. Het beschermen en herstellen van natuur zijn dus essentieel in onze strijd tegen klimaatverandering. Het is daarom noodzakelijk dat niet alleen bossen maar ook andere waardevolle gebieden beschermd worden tegen vernietiging. Volgens het rapport kunnen graslanden en savannes twee keer meer koolstof/CO2 opslaan dan tropische bossen en zorgt de vernietiging van veengebieden voor 5% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen: het dubbele van de uitstoot van de wereldwijde luchtvaart. 

“Het is nu aan het Europees Parlement en de lidstaten om de lat hoger te leggen en deze wet sterker te maken. Nederland moet daar een belangrijke rol in blijven spelen," aldus Natasja Oerlemans voedselexpert bij het Wereld Natuur Fonds. “Dat is noodzakelijk om de desastreuze gevolgen van de Europese consumptie op natuur echt aan te kunnen pakken en consumenten de zekerheid te geven dat producten die zij kopen niet gekoppeld zijn aan de vernietiging van onze planeet.”

Hoewel Europa een grote rol speelt in natuurvernietiging – zowel qua import als qua doorvoer – is een groot deel van de ingevoerde grondstoffen afkomstig uit kwetsbare natuurgebieden buiten Europa:

• De Cerrado is 200 miljoen hectare groot, en bedekt een kwart van het landoppervlak van Brazilië. Ruim de helft van dit unieke gebied is al vernietigd om plaats te maken voor soja- en rundvleesproductie, dat komt neer op zeker 25 keer Nederland. In 2019 kwam 26% van de totale hoeveelheid ingevoerd rundvlees in de EU uit de Cerrado, dat is zo’n 20% van de totale export uit die regio.  
• Naar schatting is 14% van de Argentijnse Chaco, een mozaïek van natuurlijk grasland en savannes, vanaf het jaar 2000 omgezet in landbouw, voornamelijk voor de productie van soja. In 2019 importeerde de EU ongeveer 24% van de totale soja die uit deze regio.
• 94% van het veengebied van Sumatra is vernietigd en omgezet voor de productie van palmolie en voor de aanleg van productiebossen van pulp en rubber. Ongeveer 19% van de invoer van natuurlijk rubber in de EU en 14% van de palmolie, palmpitolie en palmpitmeel zijn waarschijnlijk afkomstig van Sumatra.

Verschillende bestaande wetten van diverse Europese landen strekken zich al uit tot andere ecosystemen dan bossen, en bedrijven implementeren in toenemende mate beleid om conversievrije toeleveringsketens te garanderen. Het beschermen van bossen en andere natuurgebieden is dus haalbaar voor bedrijven.

WWF pleit al langer voor wetgeving tegen natuurvernietiging. Via de #Together4Forests-campagne mobiliseerde WWF en andere natuurorganisaties in december 2020 1,2 miljoen mensen om een sterke nieuwe EU-wetgeving te eisen. De EU is, na China, een van de grootste importeurs van tropische natuurvernietiging en bijbehorende emissies.

Bron: WWF