Week van de natuur, ijzerwinning en alle overige onderwerpen

De aftrap van de week van de natuur, ijzerwinning op de Veluwe en alle overige onderwerpen van Vroege Vogels radio op 9 juni 2024. Luister de onderwerpen terug op de volgende startpunten:
00:09:30 - IJzerindustrie op de Veluwe
00:31:40 - Veenmosrietland in de lift
01:09:55 - Zet 'De Dulf' niet onder water!
01:20:55 - Koraalrif met een Nederlands tintje
02:07:45 - Week van de natuur
02:23:20 - Plandelen: plastic rapen tijdens het wandelen

Vogels spotten, waterdiertjes bekijken en een heuse natuurquiz. Meer dan 50.000 leerlingen van zo’n duizend scholen doen vanaf maandag mee met ‘de week van de natuur’. Tijdens de week leren ze iedere dag iets nieuws over veelvoorkomende dieren en planten, zoals de koolmees en de brandnetel. Met dit initiatief wil IVN Natuureducatie aandacht besteden aan het belang van natuuronderwijs. Volgens de organisatie gaat het hier niet goed mee. Zo werd onlangs duidelijk dat meer dan de helft van de basisschoolkinderen in Nederland zich niet of nauwelijks verbonden voelt met de natuur.

Vroege Vogels en IVN werken sinds kort samen. Zo staan in de week van de natuur verschillende soorten centraal uit de Expeditie10 campagne, zoals de koolmees en de brandnetel. Raïsha Zeegelaar, die onze wekelijkse YouTubeserie 'Maar Natuurlijk' presenteert, is het gezicht van de Week van de Natuur. Luister hier de 'week van de natuur' song!

De provincie en het Wetterskip Fryslân hebben hun oog laten vallen op polder De Dulf, tussen Heerenveen en Drachten, om water te bergen in tijden van overvloed. Maar laat dat nou net één van de parels zijn vol biodiversiteit, in een verder vrije arme omgeving. Bioloog Klaas Jager klimt samen met de beheerder namens Staatsbosbeheer, Bennie Henstra op de barricaden.

De boswachter Bennie benadrukt dat er voor de vele bijzondere planten en dieren in het gebied van 200 hectare niet echt alternatieven zijn in de omgeving, mocht polder De Dulf onder water gezet moeten worden. "Ik heb hier recent zelfs kemphanen zien baltsen", vult bioloog Klaas Jager aan. "Dat is in Nederland tegenwoordig echt uniek."

In de Eilandspolder Oost bij het Noord-Hollandse Grootschermer is hebben vrijwilligers een groot stuk veenmosrietland in ere hersteld. En dat is bijzonder, zeker omdat dit gebied veel last heeft van de depositie van stikstof. In het veenmosrietland zijn bijzondere planten te vinden, denk aan: kamvaren, elzenmos en het moerasviooltje. Dit type landschap was ooit zeer algemeen in Nederland maar is nu enorm zeldzaam. Sinds 2009 hebben vrijwilligers het veenmos in dit Noord-Hollandse natuurgebied uit weten te breiden van 0,2 hectare tot 2,3 hectare.

Door de opwarming van de aarde en vervuiling verdwijnt er steeds meer koraalrif. Dit heeft effect op het hele ecosysteem en hierdoor dreigen er verschillende soorten uit te sterven. Er lijkt nu toch een lichtpuntje te zijn. Een groep Nederlandse onderzoekers heeft tijdens de SEALINK-expeditie in het Nederlands Caribisch diepzeegebied een koraalrif ontdekt dat nog onaangetast lijkt. Het rijke en gezonde koraal biedt onder andere bescherming voor vissen, schelpen en kreeftachtige. Het team van onderzoekers heeft beelden gemaakt van dit prachtige koraal en nu is het belangrijk om dit gebied zo goed mogelijk te gaan beschermen zodat dit mooie stukje natuur onder water niet verloren gaat.

Plan-de-len (plandelde, h. geplandeld) (ww):
‘Plastic oprapen terwijl je wandelt.’
Het staat er nog niet, in de Dikke van Dale.
Maar als het aan ‘plandelman’ Anton Damen ligt, kan dat nooit meer lang duren.
Steeds meer mensen probeert hij enthousiast te krijgen voor het wandelen en vuilrapen.
Van 27 tot 30 juni organiseert hij in Utrecht bijvoorbeeld de 'Plandeldagen'

De Veluwe zien we nu als zo’n beetje het grootste natuurgebied van Nederland. Maar in de vroege Middeleeuwen was het eigenlijk één groot industriegebied! Op heel veel plekken op de Veluwe werd tussen 700 en 1200, dus 500 jaar lang, ijzer gewonnen. En dat is op verschillende plekken nog steeds terug te zien in het landschap. Aan de rand van Apeldoorn zijn nog steeds ijzerslakken te vinden, het afval van de vroeg-middeleeuwse ijzerindustrie.