Schelpkalk moet mezen helpen overleven

Nu Nederland zich aan het realiseren is wat de reikwijdte is van de uitspraak van de Raad van State over de PAS-regeling, worden er allerlei listen bedacht om de vele bouwprojecten en uitbreidingen van de intensieve veeteelt toch door te kunnen laten gaan. Terwijl we ons misschien moeten realiseren dat de hoeveelheid stikstof die overal in ons land neerslaat, verstrekkende gevolgen heeft voor de natuur en dat de uitstoot echt omlaag moet.

Een van de effecten is dat door de ammoniakuitstoot van veeteeltbedrijven de bodem verzuurt en dit kwetsbare natuur aantast. Planten die gedijen op arme zandgrond worden weggedrukt door snelgroeiende grassen en brandnetels. Insecten en vogels verliezen hun voedselbronnen en verdwijnen.

Een ander effect van al het stikstof in de natuur is dat calcium uitspoelt en daardoor vogels als de koolmees te weinig calcium binnenkrijgen. Arnold van den Burg van Biosfeer doet daar onderzoek naar en kijkt naar oplossingen. Het gebruik van schelpkalk moet de mezen en andere vogels gaan helpen.

Om de gevolgen van de stikstofuitstoot tegen te gaan, werd in 2015 de PAS ingevoerd. Door bijvoorbeeld stikstofrijk gras te verwijderen en heide aan te planten zouden de gevolgen beheersbaar zijn en zouden natuurgebieden geen schade moeten leiden.
Ondanks dat de natuur zich nog niet hersteld had, gaf de overheid alvast toestemming voor vervuilende activiteiten, zoals wegenbouw of uitbreiding van boerderijen.  De Raad van State deed eind mei 2019 uitspraak over de Nederlandse PAS (Programma Aanpak Stikstof). Deze maatregel is in strijd met de Europese wet, aldus Nederlands hoogste bestuursrechter. Door de uitspraak van de Raad van State zijn deze projecten dus een halt toegeroepen.

Stikstofdepositie is de hoeveelheid stikstofhoudende verbindingen (stikstofoxiden, ammoniakale stikstof) vanuit de atmosfeer naar de bodem via droge (stof) of natte (regen) depositie. Stikstof komt in ons milieu door de uitstoot van fabrieken, via de ammoniak uit mest van landbouwbedrijven en wegverkeer. Dit leidt tot verzuring van de grond en tekorten aan mineralen waardoor kwetsbare planten en dieren verdwijnen. Klik hier voor een overzicht voor een  reportage  over de effecten.

TV:  Koolmezen met zwakke pootjes door kalkgebrek
Voor sommige dieren leverde het veel leed op, zoals bij de koolmezen waarbij de pootjes braken door een gebrek aan kalk.

TV:  Duinen die niet meer stuiven
Door een teveel aan stikstofoxiden groeien de duinen dicht en heeft de wind geen vat er meer op.

Radio:  Nauwe korfslak slachtoffer stikstofdepositie

Vergrassing van leefgebied slakken zorgt voor afname kleine slakken.

Radio:  Gele korstmossen
Maar er zijn ook planten die juist stikstof of ammoniakminnend zijn zoals de gele korstmos. Zo worden er steeds meer  in ons land aangetroffen.

TV:  Stikstofminnende kostmossen
En we maakten voor Vroege Vogels TV een reportage over stikstofminnende korstmossen in de duinen zoals dooiermos en vingermos.

Radio:  Brandnetel is dol op stikstof
Ook de brandnetel is dol op stikstof. Dat deze plant oprukt in ons land en voor vlinders als de dagpauwoog is heel gunstig.