Vroege Vogelzang Kustvogels 3: de eidereend

Binnenkort verschijnt het vierde deel van de serie Vroege Vogelzang. Daarin staan duin en kustvogels centraal. Nico de Haan, de ambassadeur van Vogelbescherming, geeft aanwijzingen waarmee de zang van deze categorie vogels is te herkennen. De derde vogel die we behandelen is de eidereend.

Meer informatie over de CD en de kustvogels: klik hier

Deze forse eend is een kustgebonden zeevogel. De eider leeft van schelpdieren, krabben en kreeftachtigen, en broedt op eilanden en andere rustige plaatsen nabij de zee. De meeste eidereenden broeden in arctische streken. Nederland ligt aan de zuidgrens van het broedareaal. Buiten Nederland wordt het dons, waarvan het nest wordt gemaakt, plaatselijk gewonnen voor gebruik in kussens en dekens. Overexploitatie van een aantal broedkolonies in het hoge noorden (maar ook in Nederland) leidde in het verleden tot een forse afname. De spisula-visserij in het Noordzeegebied is van invloed op de voedselsituatie voor eiders. Status: Broedvogel en wintergast

Trek/stand/winter
Standvogel. In het Waddengebied overwinteren veel vogels uit de oostzee.

Trend en aantal
Eidereenden broeden sinds 1906 in duinen en kwelders in het Nederlandse Waddengebied. Aanvankelijk namen de aantallen hier toe, totdat lozingen van uit de Rijnmond afkomstige vergiften eind jaren zestig een massale sterfte veroorzaakten. Na een verbod op de belangrijkste veroorzakers trad een herstel op; midden jaren tachtig bedroeg de stand 5000-7000 broedparen. Sindsdien gaat het weer bergafwaarts. Het totaal aantal broedparen ligt nu onder de 4000. Enkele paren broeden sinds eind jaren tachtig in het Deltagebied. 

Bedreigd of niet?
Buiten Nederland wordt het dons, waarvan het nest wordt gemaakt, plaatselijk gewonnen voor gebruik in kussens en dekens. Overexploitatie van een aantal broedkolonies in het hoge noorden leidde in het verleden tot een forse afname. Eidereenden staan op de Rode Lijst omdat de Nederlandse broedpopulatie de laatste jaren duidelijk is afgenomen en de soort een beperkte verspreiding kent.

Eidereenden broeden sinds 1906 in duinen en kwelders in het Nederlandse Waddengebied. Aanvankelijk namen de aantallen hier toe, totdat lozingen van uit de Rijnmond afkomstige vergiften eind jaren zestig een massale sterfte veroorzaakten. Na een verbod op de belangrijkste veroorzakers trad een herstel op; midden jaren tachtig bedroeg de stand 5000-7000 broedparen. Begin jaren negentig ging het nog verder bergafwaarts. Het totaal aantal broedparen lag toen onder de 4000. Enkele paren broeden sinds eind jaren tachtig in het Deltagebied.

Bron: Vogelbescherming