Vroege Vogels Parade 2015

Natuur- en milieuorganisaties hebben vanaf 2007 hun aanhang sterk zien dalen. Onderzoek van Vroege Vogels naar de ‘groene’ achterbannen toont aan dat in 2015 het aantal donateurs en leden nu weer in een klein liftje omhoog zit. Het gaat om circa 50.000 mensen per saldo meer dan vorig jaar. De cijfers zijn zondag in het radioprogramma Vroege Vogels bekend gemaakt.

In totaal hebben de ruim honderd grote en landelijke organisaties nu 3.680.553 leden en donateurs. De grootste organisatie blijft het Wereld Natuur Fonds dat in de cijfers van de Parade op een verlies 11.700 donateurs komt. De grote tv-actie van deze week ‘Zet De Aarde Op 1’ leverde het WNF ruim 7500 nieuwe donateurs op, maar die eindsprint viel net na onze peildatum voor de Parade.

Van alle groene clubs staat dit jaar de helft op verlies, dat is een stuk positiever dan vorig jaar toen 2/3 in de rode cijfers zat. De Top 10 (met de aantallen van dit jaar en het verschil met 2014):

Afgelopen woensdag voerde het Wereld Natuur Fonds campagne om nieuwe donateurs te winnen, in het AVROTROS tv-programma ‘Zet De Aarde Op 1’. Dat leverde een winst op van 9.650 mensen. Die zijn nog niet in de bovenstaande cijfers verwerkt, omdat de peildatum begin december was. Tellen we ze toch mee dan wordt het kleine totaalwinstje nog iets groter en is WNF geen verliezer maar blijft haar aanhang stabiel.

Stijgers en Dalers
Opvallend is Stichting Dierenlot die vanuit het niks op de tiende plaats komt. Ze bestaan al tien jaar maar hebben gewacht tot ze een belangrijke plaats in konden nemen. Zonder deze nieuweling zou het totaal ongeveer stabiliseren na zeven jaar dalingen. En ook dat mag je al ‘winst’ noemen. Elk jaar verdwijnt er wel een vereniging of stichting die het hoofd niet meer boven water kan houden, dit jaar de kleine club ‘Bomen Over Leven’.

25 jaar onderzoek
Vroege Vogels publiceert deze cijfers vanaf 1991. Onderzoeker Joost Huijsing: “In 2003 bereikte de groene aanhang een piek met ruim 4,1 miljoen. Bij onze eerste peiling in 1991 waren er 2,3 miljoen betalende aanhangers. Vanaf dat begin is er dertien jaar lang continu een enorme groei geweest. Vervolgens was de totaalstand een paar jaar stabiel, maar sinds het begin van de economische crisis gaat het neerwaarts, tot dit jaar dus. In de politiek wordt wel gesuggereerd dat de interesse in natuur en milieu weinig meer voorstelt, maar het aantal leden in deze sector is nog altijd meer dan tien keer zo groot als alle leden van politieke partijen in Nederland bij elkaar. Ook internationaal scoren we hoog, de Nederlandse tak van WWF is in absolute cijfers een van de grootste ter wereld en dat geldt ook voor Greenpeace. Eén op de twee Nederlandse huishoudens steunt een natuur of milieu-organisatie! ”

Van donaties naar Social Media
Toen de ledenaantallen vanaf 2007 gingen dalen werd door veel deskundigen de crisis als hoofdmotief aangewezen. Om te bezuinigen zouden mensen hun steun opzeggen, maar het leek een structureler probleem. Huijsing: “Vele jaren achter elkaar lid zijn van een organisatie is voor mensen onder de dertig niet meer zo gewoon als voor hun ouders. Jongeren vinden natuur en milieu nog steeds belangrijk, maar leggen zich nietvoor  lange tijd vast. Ze willen wel betalen voor ideële projecten, crowdfunding of acties, of ze betuigen steun via Facebook en petities. Eénmalig geld overmaken of betalen via sms of airmilessparen voor het goede doel wordt populairder. Een groot aantal clubs meldt dat de financiële steun behoorlijk op peil blijft, alleen komt het geld nu anders binnen. Dat vraagt om een heroriëntatie en vaak een heel andere aanpak.”

Om die veranderingen in kaart te brengen heeft Vroege Vogels van de grote organisaties nu ook hun volgers en ‘likes’ op Twitter en Facebook bekeken. De verschillen met de ‘betalende aanhang’ zijn vrij groot. De totale aantallen zijn minder dan je zou verwachten. Opvallend zijn de hoge score van nieuweling Dierenlot en de bescheiden positie van Greenpeace.

Het sprookje van de dubbeltellingen
Een jaarlijks punt van kritiek op dit Vroege Vogels-onderzoek is dat de aantallen van de verschillende organisaties bij elkaar op worden geteld. Dat zou, in verband met dubbellidmaatschappen, niet verantwoord zijn. Joost Huijsing: “Er zijn wel mensen die van twee of meer van de genoemde clubs lid zijn, maar dat zijn er veel minder dan je denkt. Naar schatting zijn niet meer dan zo'n 100.000 mensen lid van drie of meer van de organisaties die wij onderzoeken. Gemiddeld is men lid van iets minder dan twee. Daar staat tegenover dat een lidmaatschap echt gezien wordt als iets van het hele gezin. Uit ander onderzoek blijkt dat twee keer zoveel mensen opgeven lid van Natuurmonumenten te zijn als het werkelijke ledenaantal. Bij doorvragen blijkt dan dat 'gezinslidmaatschap'. Bovendien zijn in de Vroege Vogels-tellingen alleen de grote en landelijke organisaties onderzocht. Als je ook plaatselijke verenigingen meetelt dan blijkt dat bijna 50% van de Nederlanders aangesloten is. Veel meer nog dan de 3,6 miljoen die wij noemen.”