Vliegenzwam: giftig of bewustzijnsverruimend?

De vliegenzwam wordt vaak in het rijtje met giftige of zelfs dodelijke paddenstoelen genoemd. Toch moeten we dit met een korreltje zou nemen. De vliegenzwam bevat inderdaad bijzondere stoffen, maar deze hebben in werkelijkheid  'alleen maar' een hallucinogene of bewustzijnsverruimende (entheogene) werking.  We weten dat vliegenzwammen door Siberische volken, vooral door hun sjamanen, bewust worden gegeten om  zichzelf in trance te brengen. Het is door de magische eigenschap dat Siberische sjamanen, tot op de dag van  vandaag, de vliegenzwam eten: om zichzelf gemakkelijker in trance te brengen en te communiceren  met de wereld van de geesten en de voorouders. Het consumeren van vliegenzwammen brengt overigens vele risico's met zich mee. Bovendien wordt plukken van paddenstoelen in Nederland (afgezien van op eigen terrein) niet gedoogd.

Vliegenzwammen zijn hele herkenbare paddenstoelen en vallen op door hun donkerrode en/of oranje met geelachtige hoed met witte stippen. Deze stippen zijn restanten van het omhulsel waarin de paddenstoel zat voordat hij uit de grond omhoog kwam. De hoed van de vliegenzwam wordt tussen de 5 en 15 cm breed. Vliegenzwammen komen voor vanaf juli tot en met de late herfst als piek. De paddenstoelen groeien vaak samen met berken, tamme kastanjes, eiken, den, beuk en sparren. Dit houdt in dat het mycelium (het vegetatieve deel van een schimmel, bestaande uit draadachtige vezels) van de vliegenzwam niet in de boom groeit maar de haarwortels aan de  buitenkant omgeeft. De wortels van een boomsoort zoals Berk hebben er namelijk moeite mee om uit zich zelf water op te nemen. Het mycelium van een vliegenzwam assisteert hierbij, het functioneert namelijk als een soort doorgeefluik van water in de richting van de boomwortels. Als tegenprestatie leveren de boomwortels voedingstoffen aan het paddenstoelenmycelium.