"'Foute' vis moet verdwijnen uit de schappen van supermarkten", zegt hoofd campagnes Eco Matser van Greenpeace. Om uit te maken welke vis dat is, hanteert de organisatie een lijst die is opgesteld samen met het Wereld Natuur Fonds en Stichting De Noordzee. Uit welke zee komt de vis, is het kweek of niet, hoe wordt-ie gevangen? Wat is het effect van de vangst op de natuur? De resultaten staan on line en handzaam samengevat in de VISwijzer ingedeeld in groen (Prima keuze), oranje (Tweede keuze) en rood (Liever niet).
De supermarkten, verenigd in het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) zeggen dat er meerdere lijsten in omloop zijn. Greenpeace heeft er een en Stichting Noordzee een andere, meldt woordvoerder Marc Jansen. Wetenschappers hanteren volgens CBL weer een andere indeling. De winkeliers vinden de lijst van Greenpeace omstreden en niet overtuigend, net als de Visserijsector overigens, verenigd in het Productschap. De supermarkten houden er daarom niet van dat de milieuorganisatie aan de hand van deze lijst naar "Het slechtste jongetje van de klas" wijst, zoals Jansen het noemt.
Wijting
Stichting De Noordzee zegt dat zij en Greenpeace dezelfde lijst hanteren. "Wat bij ons rood is, is ook rood bij Greenpeace", aldus Reanne Creyghton van de organisatie. De lijst wordt bovendien geregeld bijgewerkt. Op 30 september komt een nieuwe VISwijzer uit met de jongste gegevens. Wijting eten bijvoorbeeld wordt voortaan afgeraden en krijgt rood. In de huidige lijst krijgt de vis nog een oranje labeltje. Greenpeace is in jaar campagne overigens van de nieuwste gegevens uitgegaan.
De adviezen van de VISwijzer zijn voor een deel wel overgenomen door Het Verbond van de Nederlandse Visdetailhandel. De viswinkels raden eveneens kabeljauw af uit de Noord- en Oostzee. Net als schol en tong die met een boomkor (sleepnet) zijn gevangen. De VISwijzer en de Visdetailhandel zijn het eens dat kweekvis uit Nederland gewoon gegeten kan worden, met uitzondering van paling die rood meekrijgt van de VISwijzer. Vis met het MSC-keurmerk (alleen koolvis uit Alaska en zalm uit de Grote Oceaan) wordt door beide aangeraden.
Seizoen
Zover is het nog niet bij het Centraal Bureau Levensmiddelen. Vooralsnog beveelt de koepelorganisatie voor geen enkele vis aan om die uit de winkel te houden. Er is wel overleg gaande over een eigen systeem voor verantwoorde vis met alle partijen in de visketen, geeft Jansen aan. Eind van dit jaar moet dat klaar zijn. Het is nog niet duidelijk of er een rode lijst komt, maar waarschijnlijk willen de winkelketens wel een vissoort in een bepaalde periode van het jaar uit de winkel houden. Dat kan in het seizoen deze vissoort ten goede komen.
Meer dan de helft van de vis in Nederland gaat via de supermarkten van de hand tot een omzet van 26 miljoen euro. Dit is een fractie van de volledige jaaromzet van supermarkten.