Veldwespwaaiertje: parasiet met voordelen | Stem op je favoriete insect

Dit bizarre beestje zit in het achterlijf van de Franse veldwesp, Polistes dominula. Sluiten de achterlijfsegmenten van zo’n wesp niet netjes op elkaar aan, maar piept er een donkere uitstulping tussenuit? Dan is het dier geparasiteerd door een veldwespwaaiertje, een insect dat behoort tot de waaiervleugeligen. De parasiet is als larfje in de wesp gekropen toen die ook nog een larf was. Ze zijn samen opgegroeid. De wespenlarve at vlees. Het waaiertje at de wesp, maar alleen de niet-noodzakelijke delen.

Stem op je favoriete insect

Een vrouwelijk waaiertje ziet er niet uit als een insect. Het deel van haar dat in de wesp zit is een zak met eieren. Wat er net uitsteekt zijn kop en borststuk, maar dan zonder ogen, antennen of de zes pootjes waaraan je een insect herkent. Die heeft ze allemaal niet. Ze heeft ook al geen vleugels. Dat ze toch waaiervleugelige heet, is vanwege de mannelijke sekse.

Het mannetje heeft wel vleugels, die de vorm hebben van een waaier, waarmee hij naar zo’n vastzittende vrouw vliegt. Hij vindt haar door haar lokstoffen (feromonen) te ruiken met de vreemd gevorkte sprieten op zijn kop. Dat moet hij allemaal heel snel doen, want hij leeft maar een uur. Heeft hij haar gevonden, dan paart hij met haar, maar niet met haar geslachtsorganen, want die heeft ze ook al niet. Hij levert zijn zaad via haar kopborststuk rechtstreeks af in de zak met eieren die ze daarachter eigenlijk is.

Als een Franse veldwesp geparasiteerd is door een vrouwelijk waaiertje, leeft ze niet de gebruikelijke enkele weken, maar kan ze maanden oud worden. Ze moet namelijk overwinteren. Zo is ze erbij als er het volgend voorjaar een nieuwe kolonie gesticht wordt. Die wordt dan weer belaagd door de larven van de waaiervleugeligen die dankzij haar ook het koude seizoen hebben doorstaan. De parasiet kan dus levensverlengend zijn.

"De vrouwtjes zijn een stuk lelijker dan de mannen. Net als alles in de natuur dus dat verdient stemmen", aldus ambassadeur Babette van Veen. Babette is een Nederlands actrice en zangeres. Ze kreeg bij het grote publiek vooral naamsbekendheid door haar rol als Linda Dekker in de soap Goede tijden, slechte tijden. Babette is een dochter van zanger Herman van Veen en de zus van kleinkunstzangeres Anne van Veen.

Stem op je favoriete insect

Bron: Insect van het Jaar