Veel blauwalg en botulisme in open zwemwater

In steeds meer open zwemwater duikt de ziekmakende bacterie blauwalg op, doordat het al een tijd droog en warm is. Ook botulisme en zwemmersjeuk zijn waargenomen. De provincies en de waterschappen raden mensen die in de komende warme dagen in natuurwater willen duiken dringend aan om eerst op de site zwemwater.nl te kijken. Daarop staan alle goedgekeurde zwemlocaties van Nederland vermeld.

De waterstand in de grote rivieren is heel laag en daalt nog verder. Het rivierwater wordt daardoor steeds warmer. De temperatuur van het water in de Rijn bij Lobith is deze week zo'n 24 graden, aldus Rijkswaterstaat. De Maas bij Eijsden in Zuid-Limburg is al 24,6 graden. Op andere plekken in het land is de watertemperatuur rond de 23 graden Celsius. Omdat het droog en warm is, verdampt ook nog eens veel water.

Zwemplassen, meren en grindgaten krijgen water via grondwater of vanuit de rivieren of zijgeulen daarvan. Omdat er weinig water is, is het waterpeil in de plassen laag. Laag water warmt sneller op en dat is een ideale voedingsbodem voor blauwalg en botulisme. Die bacteriën vermeerderen zich razendsnel in opwarmend water. Gewoonlijk proberen waterschappen blauwalg te verdrijven door een besmette locatie flink door te spoelen met schoon water. Maar dat kan op dit moment niet omdat alle water nodig is voor dringender zaken.

Blauwalgen veroorzaken algenbloei in plassen en ondiepe meren, maar ook in overloopsloten of zandafgravingen. De blauwalgen of cyanobacteriën kunnen daarbij sterke toxines produceren die het water onbruikbaar maken. Blauwalgen kunnen alleen hoge dichtheden bereiken wanneer er veel voedingsstoffen in het water voorkomen, zoals fosfor en stikstof. Ook weersomstandigheden spelen een rol.

Meestal geldt voor natuurwater met blauwalg of botulisme een zwemverbod, dat op borden staat aangegeven. Ook huisdieren kunnen erg ziek worden van besmet water.

Botulisme is een vergiftiging veroorzaakt door bacteriën, waaraan vooral watervogels en vissen sterven, maar ook mensen slachtoffer van kunnen worden. En zwemmersjeuk wordt veroorzaakt door de larven van een wormsoort die bij eenden voorkomt. De wormen kunnen een klein stukje in de menselijke huid binnendringen, wat een allergische reactie veroorzaakt.

Bron: ANP, WUR