Uitzicht op licht herstel zomer volgende week

De komende dagen is de zomer nog ver weg maar er zijn aanwijzingen dat het in de tweede helft van volgende week iets beter wordt. De weermodellen berekenen na het weekeinde geleidelijk afnemende neerslagkansen en aangename temperaturen rond het normale niveau.

Ondanks het koelere weer eind juli en het vele wisselvallige en afwisselende weer heeft deze zomer toch al aardig wat warmte opgeleverd. Het warmtegetal berekend uit de etmaalgemiddelde temperatuur boven de 18,0 graden is inmiddels opgelopen tot 68, waarmee deze zomer wat warmte betreft al bijna de top 30 staat (zie warmtegetal nader verklaard).

De eerste twee maanden van de zomer waren een graad warmer dan het langjarige gemiddelde. Juni was zelfs zeer warm met 16,8 graden tegen 15,2 graden normaal, juli was met 17,7 graden 0,3 graad warmer dan het langjarig gemiddelde, maar ook heel somber en nat.

Juni bood tot nog toe het zonnigste en warmste zomerweer: op verschillende plaatsen kwam de temperatuur in juni op 3 of 4 dagen boven de 30 graden. Op 20 juni werd in Gilze Rijen zelfs 34,7 graden gemeten, een nieuw record voor dit weerstation en ook landelijk de hoogste temperatuur ooit tussen 11 en 20 juni gemeten. Ook 24 juni was bijzonder warm met in Gilze Rijen 34,3 graden. Van 18 tot en met 24 juni kon zelfs een hittegolf worden geboekt, wat sinds de zomer van 1976 in juni niet meer was gebeurd. Een landelijke hittegolf is een periode in De Bilt van minstens vijf zomerse dagen (25,0 graden of warmer) waarvan er minstens drie tropisch (30,0 graden of warmer) zijn. Meestal komt een hittegolf pas later, zoals vorig jaar zomer en in de zomer van 2003. Tijdens de hittegolf bleef het ook 's nachts bijzonder warm. In Beek (L) kwam de temperatuur op 24 juni niet lager dan 21,3 graden, wat zeker in juni uniek is. Verschillende zomers hebben meer hittegolven opgeleverd, 1947 zelfs vier. 
Hete zomer in Zuid-Europa
In het zuiden van Europa is deze zomer bijzonder warm en zeer droog. Het weinige vocht dat er nog over is verdampt snel door de extreem hoge temperaturen die hier zijn gemeten. In het zuiden van Spanje werd in juni al op enkele dagen meer dan 40 graden gemeten, wat uitzonderlijk is zo vroeg in de zomer. Ook juli was in Zuid-Europa zeer warm met herhaaldelijk temperaturen boven de 40 graden, vooral in Spanje. Het Spaanse Baza in Andalusië noteerde op 15 juli 43,8 graden en Saragossa in het noorden van Spanje meldde op 16 juli van 42,3 graden. Dat is slechts 0,3 graad lager dan het absolute record voor deze stad. Malaga meldde op 17 juli 40,4, Cordoba 19 juli (41,3), 20 juli (42,8) en 21 juli (41,7 graden), Sevilla 22 juli (42,8), Malaga 23 juli (40,0 graden).

In Italië was juli uitzonderlijk droog en heet: Catania op Sicilië noteerde op 18 juli 40,0, op 19 juli 41,2 en op 27 juli 40,4 graden. Eind juli zijn warmterecords geboekt: in Florende werd op 29 juli 39,6 gemeten, het record stond op 38,9 graden. Nog warmer was het op 29 juli in Arezzo (40,0 graden) en Marina Diginosa (40,4). Ook op 30 juli lag de temperatuur in heel Italië tussen 35 en 40 graden. Opmerkelijk zijn ook de nachtelijke minima die op sommige plaatsen niet onder de 28 graden komen.

Verwachting augustus
Maand- en seizoensverwachtingen werken in grote delen van de wereld goed, maar voor West-Europa en dus ook voor het grillige weer in ons land zijn de technieken nog niet goed genoeg. Wel zijn er enkele statistische regels die houvast bieden: zo geeft een warme juli een bovengemiddelde kans op een warme augustus, vooral in de kustprovincies. De warme Noordzee speelt daar een belangrijke rol bij. De uitgesproken sombere en natte julimaand was echter maar weinig dan normaal dus die regel biedt wat hoop op een iets warmere augustus.

Over Zuid-Europa kunnen we meer zeggen. De droogte, die vooral Portugal, Spanje, Marokko en Algerije treft, maakt de kans op een warme zomer daar groter dan normaal. Na de droge winter in deze streken hadden we dat al begin dit voorjaar aangekondigd. Droogte kan een versterkend effect hebben op de warmte. Als de bodem vochtig is wordt de zonnewarmte deels gebruikt om water te verdampen, wat veel energie kost. Is er geen water, dan wordt alle warmte gebruikt om de aarde op te warmen, waardoor het veel warmer kan worden. Ook de extreem warme zomer van 2003 werd in de gebieden waar die het warmst was, Frankrijk en Zwitserland, voorafgegaan door droogte. In onderstaand kaartje met de verwachte afwijking van de gemiddelde temperatuur in juli, augustus en september zien we dat met name Portugal, Spanje en ook het zuiden van Frankrijk een (nog) warmere zomer mogen verwachten dan normaal (zie kenniscentrum veel gestelde vragen over hitte en droogte in Zuid-Europa).
 
Bron: KNMI