Twee vaccins effectief tegen vogelgriep

Twee van de vier vaccins die zijn getest op hun werking tegen HPAI H5N1 vogelgriep, blijken effectief onder laboratorium omstandigheden. “De zogenoemde HVT-H5 vaccins bieden bescherming tegen ziekteverschijnselen bij legkippen én voorkomen verspreiding van het virus”, aldus Nancy Beerens, hoofd van het Nationale Referentielaboratorium Aviaire influenza.

De vaccinstudie werd uitgevoerd bij Wageningen Bioveterinary Research, onderdeel van Wageningen University & Research (WUR), in samenwerking met de Universiteit Utrecht, Royal GD en WUR, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

In het onderzoek zijn drie moderne typen vaccins getest op hun effectiviteit bij legkippen. Het betreft:

- HVT-H5 vaccin van Ceva Sante Animale;
- HVT-H5 vaccin van Boehringer Ingelheim Animal Health;
- DNA-vaccin van Huvepharma.
Daarnaast werd het Nobilis vaccin van Merck Sharp & Dome meegenomen in de studie. Dit is een ouder type vaccin, en het enige vaccin dat momenteel in Nederland is geregistreerd. De effectiviteit van het Nobilis-vaccin tegen het huidige vogelgriepvirus werd nog niet eerder getest. 

“Belangrijk bij de selectie van de vaccins was dat we onderscheid kunnen maken tussen dieren die zijn gevaccineerd, en dieren die antistoffen hebben omdat ze een infectie hebben doorgemaakt. Bij de drie moderne vaccins kan dit onderscheid worden gemaakt; deze voldoen aan het zogenoemde DIVA-principe”, legt onderzoeksleider Nancy Beerens uit. Het betreft vaccins die al op de markt zijn in andere landen, of die in een ver stadium van ontwikkeling zijn. Of deze vaccins tegen het huidige HPAI H5N1 virus werken en verspreiding van het virus tussen legkippen kunnen voorkomen, was echter nog niet eerder getest.

Ieder vaccin werd aan tien legkippen toegediend. Vervolgens werden 5 kippen geïnfecteerd met het vogelgriepvirus; deze werden samen met 5 kippen die niet werden geïnfecteerd in een stal geplaatst. Op deze manier werd onderzocht of het virus van de geïnfecteerde kippen zou worden verspreid naar de niet-geïnfecteerde dieren.

Beide HVT-H5 vaccins bleken 100% effectief in het bestrijden van ziekte en sterfte na infectie met het HPAI H5N1-virus. Dit in tegenstelling tot de andere twee vaccins waarbij wel ziekte werd waargenomen. Uit de studie kwam naar voren dat beide HVT-H5 vaccins virusverspreiding tussen kippen voorkomen. Voor deze vaccins kwam het berekende reproductiegetal (R-waarde) in de proef uit op 0.

“Uit onze studie blijkt dat de beide HVT-H5 vaccins onder laboratoriumomstandigheden effectief zijn en beschermen tegen zowel ziekteverschijnselen als virusverspreiding. Deze vaccins voldoen aan het DIVA-principe en zijn op basis daarvan goede kandidaten voor verder onderzoek in de praktijk”, aldus Beerens. HVT-H5 vaccins kunnen in het ei of aan eendagskuikens in de broederij worden toegediend.

Vaccins kunnen in het veld minder goed werken dan in onderzoeksfaciliteiten. “Het is daarom belangrijk om te onderzoeken of de vaccins goed werken onder praktijkomstandigheden, hoe lang de vaccins beschermen, en of er een boosterprik nodig is.” Deze zomer gaat het ministerie van LNV een veldstudie doen. Daarnaast moeten de vaccins nog worden geregistreerd in Nederland en de Europese Unie. “Er zijn nog wel enkele hobbels te nemen, maar de resultaten van ons onderzoek zijn een belangrijke eerste stap op weg naar vaccinatie tegen het vogelgriepvirus in de pluimveehouderij”, aldus Beerens.

Bron: WUR