Tom Broeders: Motiveren leer je in het bos

Ik ben al ruim twintig jaar bedrijfsleider in verschillende productiebedrijven en heb geleerd dat een bedrijf met gemotiveerde mensen vanzelf de resultaten omhoog haalt. Dan krijg je vanzelf allerlei goeroes die geld ruiken en enthousiast hun ideeën verkopen. Een van de eerste was de Amerikaan W. F. Taylor. Zijn idee was om het werk op te delen, routinematig te maken, afschermen van afleiding en betalen naar output. Klinkt logisch, maar daar was Dhr. Maslow het niet mee eens, die had de vijf motivatoren naar belangrijkheid, nl.:

1. Voedsel en onderdak
2. Zekerheid van huis en werk
3. De behoefte van steun uit de werkomgeving
4. De behoefte aan status en respect
5. De behoefte aan ontwikkelingsmogelijkheden.

Je hebt je geitenwollen sokken nog nauwelijks aan of de volgende komt en roept dat motivatie ontstaat door veranderingen. Ik heb het in mijn loopbaan maar geprobeerd door oprecht betrokken te zijn, transparant en een balans te vinden in geven en nemen. Maar ik geef ze ook echt op hun kloten als ze bewust de zaak verzieken.

Nu viel mijn oog op een boekje waarin men leert motiveren door dieren te observeren. Ik kreeg meteen jeuk van het hoog alternatieve gehalte, maar stopte het toch tussen de andere vrolijke vakantieliteratuur. Later met mijn glas wijn in mijn strandstoel begon ik glimlachend in het boekje. Het begon met je af te vragen wat je van een eekhoorn kan leren, haha. Ik zag me al met het voltallige managementteam in het bos naar zo’n vlugge vriend staren met onze notitieblokjes in paraatheid. Waarom is dat beest zo in de weer, wat is zijn drijfveer?, vraagt de indiaanse hoofdpersoon zich af. Ik denk na en neem een slokje wijn. Anders sterft hij straks van de honger natuurlijk, dacht ik, en ging verder in het boekje. Ik lees dat de eekhoorn werkt aan een gemeenschappelijk doel volgens afgesproken normen en waarden. Ik zie mezelf in mijn afdelingsvergaderingen waar ik steeds de bedrijfsdoelen uitleg en lees in het boekje dat je paarden naar de drinkplaats kan brengen, maar niet laten drinken. Van een bever leer je dat zelfstandig en uitdagend werken ook motiveert. Hmmm, een beetje als een voetbalcoach, je bepaalt het speelveld en de spelregels als doelen en waarden, maar uiteindelijk moeten de spelers hun gang gaan. Met meer enthousiasme begin ik aan de gans, “wat kan je in hemelsnaam leren van een gans?”, roep ik hardop. Mijn vrouw kijkt verbaasd naar me. De ganzen in v-vlucht toeteren voortdurend naar de voorste gans om hem aan te moedigen. Dat wist ik niet, de kopgans is de enige die niet toetert, ze roepen als het ware dat het goed gaat en dat hij/zij het prima doet. Je moet de mensen gemeende complimenten geven en veel aandacht geven aan hun behaalde resultaten leer ik van de indiaan. Met de kennis van de eekhoorn, de bever en de gans kan je in een “Gungho” motivatiefase belanden volgens de indiaan.

Na nog wat boekjes van Joup van ‘t Hek beland ik weer op mijn bedrijfsvloer. Ik moet nog vaak aan het boekje denken moet ik bekennen. Ik hoor mezelf laatst vragen aan een medewerker “wat dacht je zelf?”. Hij keek even verbaasd, maar gaf toen een oplossing aan die zou kunnen werken. Ik gaf hem een compliment en moedigde hem aan het te proberen. Ik herkende mijn handelen met Gungho. Shit, blijk ik op een gans te lijken! Mijn telefoon gaat, mijn baas. Of ik even bij het stinkdier kan komen. Eerst ga ik nog naar de toilet, even motivatie opdoen.

Tom Broeders

(Note: “Gungho” van Ken Blanchard en Sheldon Bowles)