Succes(sie) van de Marker Wadden

Daan Vreugdenhil beleefde zijn eerste dag als boswachter op de Marker Wadden toen het Vroege Vogels-team er in 2019 was. Nu leidt hij ons rond om te laten zien wat er allemaal is veranderd sinds die tijd. Toen wij er in 2019 waren, werd er nog volop gewerkt: nu is het min of meer ‘klaar’, er is een haven, er zijn vakantiehuisjes en een onderzoeksstation. En de natuur heeft zich flink ontwikkeld!

De Marker Wadden zijn aangelegd met twee hoofddoelen. De eerste is om het Markermeer meer levensvatbaar te maken. Hiervoor was het een relatief homogene bak water van zo’n vier meter diep met steile, stenige oevers waar maar weinig groeide en leefde. Het oogde als een erg voedselarm water. Dat terwijl het slib dat hier nog ligt vanuit de Zuiderzeetijd extreem voedselrijk is. Het probleem is dat de slibdeeltjes los in het water ronddwarrelen, waardoor bijvoorbeeld waterplanten er geen gebruik van kunnen maken. Daarnaast maken de deeltjes het water ook troebel waardoor er geen licht op de bodem kon komen.

Daar hebben de Marker Wadden verandering in gebracht. De eilanden creëren samen zo’n 70 kilometer aan land-waterovergangen, flauwe oevers en ondiepe stukken. Slib kan neerstrijken, waterplanten kunnen groeien, vissen kunnen hierin paaien, vogels kunnen de vissen eten, kortom: de successie komt op gang.

Het tweede hoofddoel van de Marker Wadden is het creëren van een vogelparadijs. De net aangelegde eilanden zijn perfect voor allerlei pioniersoorten en grondbroeders, zoals visdieven, allerlei plevieren en kluten. Maar de Marker Wadden zijn ook zeker aangelegd om een thuis te bieden aan moerasvogels. Qua planten is er niets aangeplant behalve riet en lisdodde. Ook is de ringdijk die om de gehele Marker Wadden ligt, volledig gesloten gehouden voor zo’n vier jaar. Hierdoor kon Natuurmonumenten het waterpeil optimaal reguleren voor moerasontwikkeling.

Ondertussen zijn er flinke stukken rietland ontstaan en zie je de vogelpopulaties ook langzaam veranderen van pioniervogels naar moerasvogels. Het grootste deel van de pioniersoorten broeden nu op de nieuwere, nog kalere eilanden. Om op het bezoekerseiland ook nog plek beschikbaar te houden voor deze vogels, worden stukken expres opengehouden. Dit doen ze door zand, zout en schelpen aan te slepen om vegetatie te onderdrukken.

Kijk zondag 15 september 2024 om 19.25 uur naar de uitzending over de Marker Wadden op NPO 2!