Stuwwallen als eilanden tussen akkers in Groningen

In de omgeving van Winschoten in de regio Oldambt vind je ‘hoogtes’ in het landschap: de Groningse stuwwallen. Ontstaan in de ijstijden doordat het ijs het land omhoog drukte en nu vind je hier kleine bossen, plassen en natte graslanden.

De Groningse stuwwallen zullen niet meteen opvallen als heuvels in het landschap. Het hoogste verloop is slechts 5 meter. Maar door het keileem in de ondergrond zie je toch verschil. Dat is hierheen gekomen door voortstuwende gletsjers in de ijstijd.

Deze ondergrond laat moeizaam water door en nog altijd zijn deze gebiedjes vooral in de winter kletsnat. Om de hogere delen heen kwam in de eeuwen na de ijstijd een uitgestrekt veenmoeras te groeien.

Om te kunnen boeren, is het veen ontwaterd. Door die ontginning daalde de bodem en wist uiteindelijk de Dollard een groot deel van Groningen over te nemen. In de 14e eeuw zag hierdoor het land er totaal anders uit. Veel water met kleine eilandjes rondom Winschoten: die stuwwallen.

De Groningers wonnen in de eeuwen erna de het land weer terug van het water. Om de stuwwallen bleef een zeekleilandschap, hartstikke vruchtbare grond en geschikt voor akkerbouw. Daarom bestaat Oldambt nu nog uit weidse en uitgestrekte akkers, vol met graan en andere gewassen.

Nu liggen gebiedjes als de Garst en de Hoogte, waarvan de namen de hoogtes in het landschap aanduiden, er nog steeds als eilandjes in. Nu zijn het natuureilandjes van Staatsbosbeheer met bosgebiedjes, graslandjes en natuurakkers. Zo is de Tjamme een van de oudste natuurontwikkelingsgebieden van Nederland, waar al veertig jaar Schotse Hooglanders grazen.

Kijk zaterdag 7 oktober 2023 naar de uitzending over de Groningse stuwwallen om 19.15 uur op NPO 2!