Schimmeldraden als duurzame bouwstenen voor kleding of isolatie

Van kleding en schoenen tot tassen en isolatiemateriaal: steeds meer producten komen niet uit een fabriek, maar uit de natuur. Schimmels blijken dé bouwstenen voor een duurzame revolutie. Volgens microbioloog Han Wösten van de Universiteit Utrecht staan we aan het begin van een tijdperk waarin mycelium – de draden van schimmels – onze huizen, meubels en zelfs onze garderobe vormgeeft.

Onlangs won Wösten de Huibregtsenprijs 2025 voor zijn baanbrekende onderzoek naar deze bijzondere materialen. De prestigieuze prijs beloont wetenschappers die niet alleen vernieuwend denken, maar ook oplossingen bieden voor grote maatschappelijke problemen. Volgens de jury opent zijn werk de deur naar een wereld waarin fossiele grondstoffen overbodig worden en circulaire productie de norm is.

Stel je voor: materialen die groeien in plaats van geproduceerd worden. Dat is precies waar microbioloog Han Wösten aan werkt. Hij onderzoekt hoe mycelium, het netwerk van schimmeldraden, kan uitgroeien tot een duurzaam alternatief voor hout, plastic en rubber. Geen fossiele grondstoffen, geen eindeloos afval – maar een circulaire oplossing die letterlijk uit de natuur komt. Deze materialen zijn biologisch afbreekbaar, lichtgewicht en verrassend veelzijdig. Zoals isolatieplaten, verpakkingen, meubels en zelfs mode.

Samen met ontwerpster Aniela Hoitink maakte Wösten een jurk van schimmeldraden, een futuristisch kunstwerk dat nu pronkt in het Universiteitsmuseum Utrecht. Een blik op die jurk en je beseft: dit is geen sciencefiction, dit is de toekomst die al begonnen is. Volgens Wösten kunnen we door schimmels in te zetten als grondstof de afhankelijkheid van fossiele materialen drastisch verminderen. De Utrechtse microbioloog is ook al bezig met de volgende stap: Met schimmels wil hij een soort bakstenen maken die niet alleen stevig en geluidswerend zijn, maar zich ook kunnen aanpassen, bijvoorbeeld aan de buitentemperatuur.