Ruigpootuil schreeuwt weer om vrouwtjes

In de buurt van het Drentse Gieten en Schoonloo proberen ruigpootuilen weer een partner te vinden. In 2008 broedden deze zeldzame uiltjes voor het eerst in dertig jaar weer in ons land. Staatsbosbeheer probeert er alles aan te doen om het de uilen naar de zin te maken.

De ruigpootuil kwam in 2008 in het nieuws met een eerste broedgeval in Drenthe. Hierdoor vlogen twee jongen uit. Een jaar later, in 2009, riepen vijf mannetjes, verspreid over drie boswachterijen, hun keel schor op zoek naar een vrouwtje. Omdat er onder de ruigpootuilen weinig vrouwtjes zijn, kwamen slechts twee paartjes tot een nest: één in Gieten en één in Schoonloo. Alleen in Gieten werd een jong geboren. Dit jong werd grootgebracht onder luid gebulder van bouwmachines die op de achtergrond werkten aan een nieuwe zandwinning.

De ruigpootuil heeft het niet makkelijk in Nederland. De vogel moet tien keer in Nederland broeden om als officiële standvogel te worden genoteerd. De ruigpootuilen concurreren met andere vogels en zoogdieren om de schaarse nestholtes. Tijdens en na het grootbrengen van de jongen zijn er diverse natuurlijke vijanden. 

Voor 2010 zijn de eerste vooruitzichten hoopvol. De strenge winter heeft de vogels niet gedeerd. In Schoonloo is een paartje ontstaan en samen hebben zij hun oog laten vallen op hun oude vertrouwde beukenboom. In Gieten verdwijnt het vertrouwde broedplaatsje in een (zandwin)gat met water. Met veel kunst- en vliegwerk is de boom met het oude nest verplaatst naar een aangrenzend bosperceel. Tevens zijn nestkasten opgehangen om de vogel een plaats te kunnen geven. Het mannetje is druk met het inspecteren van de omgeving en zat onlangs al te roepen naar het vrouwtje. De komende tijd zal blijken of het dit jaar gaat lukken met hun nest. '

In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw werden bijna elk jaar wel ruigpootuilen gehoord in grote boswachterijen in Midden-Drenthe. In 1971 werd er een donsjong van een ruigpootuil gevonden, maar het was niet duidelijk waar het jong was geboren. In 1974 en 1977 werd een nest gevonden, maar dat mislukte in de eifase. In latere jaren kon geen broeden meer worden vastgesteld. Na midden jaren tachtig werden incidenteel nog wel roepende mannetjes gehoord op diverse plekken in Nederland, waaronder in Norg (1999). 

De ruigpootuil komt vooral voor in Noord-, Midden- en Oost-Europa waar hij broedt in uitgestrekte bossen en berggebieden. Het dichtst bij gebeurt dat in Duitsland op de Lüneburgerheide, waar de soort het de laatste jaren goed doet. De ruigpootuil heeft een nomadische levenswijze, wat betekent dat hij min of meer daar te vinden is waar veel muizen zijn. Omdat er in delen van Duitsland sprake is van een 'slecht muizenjaar', zou het kunnen dat de Duitse ruigpootuilen hun heil in Drenthe hebben gezocht. Het is dus ook lang niet zeker of de vogels blijven hangen en volgend jaar weer tot broeden komen. 

Het is echter ook niet uit te sluiten dat de soort zijn opmars in Duitsland voortzet in Nederland. Om dit te onderzoeken is inmiddels een Werkgroep Ruigpootuil opgericht die de ontwikkeling gaat volgen. Ook wordt bekeken of via het ophangen van nestkasten vestiging kan worden gestimuleerd. Door deze nestkasten op te hangen in dichtere bospercelen dan in de meer open vakken waar in 2008 werd gebroed, zou het broedsucces kunnen worden opgevijzeld.

Foto: Wikipedia
Auteur: Mdf
U mag dit object kopiëren, veranderen en commercieel gebruiken zolang u het onder dezelfde licentie uitgeeft, de auteur(s) vermeldt en de tekst van de licentie meelevert.