Tegen de Oostvaardersplassen liggen de Lepelaarplassen en deze plassen herbergen twee zeldzame moerasbewoners: de bever en de ijsvogel. Natuurfilmer Ruben Smit gaat naar ze op zoek. Hij laat knaagsporen van de bever zien en het effect wat dit heeft op de omgeving. Door het knagen vallen veel bomen om, wat zorgt voor perfecte broedplekken voor de ijsvogel.
Knaagsporen
Zeer kenmerkend voor Europa's grootste knaagdier zijn de grote voortanden, bedekt met een harde laag oranje glazuur, waarmee bevers in staat zijn vrijwel alle houtige gewassen door te knagen. De tandafdrukken, die ongeveer 8 mm breed zijn, zijn duidelijk zichtbaar op zowel de stam en de tak als op de spaanders. In het water zijn vaak afgeknaagde en geschilde takken van bomen te vinden. Hier heeft de bever de bast van afgeknaagd, en zie je de beverknaagsporen aan de takken.
Woning
Bevers komen voor in het overgangsgebied tussen land en water zoals moerassen, langs beken, rivieren en meren. De bever heeft een voorkeur voor rustige rivieren en meren omzoomd door broekbossen met bomen als wilg en es. De aanwezigheid van bossen op de oevers is een vereiste; (open of rotsige oevers worden gemeden) . De bever kan door middel van het bouwen van dammen en het omknagen van bomen en struiken een grote invloed op zijn leefomgeving hebben.
Favoriet van Willem van Oranje
De ijsvogel, dat de lievelingsvogel was van Willem van Oranje, heeft een oranje tot roestbruine borst en een felblauwe rug.
In verscheidene legenden, sagen en verhalen speelt de ijsvogel een rol. Zo zou volgens een Franse legende de oorspronkelijk grijze ijsvogel aan zijn bonte kleuren zijn gekomen nadat hij in navolging van de eerder ter verkenning uitgezonden duif de ark van Noach had verlaten. De vogel zou vervolgens vanwege een storm hoger zijn gaan vliegen, en een rode buik hebben gekregen van de ondergaande zon en een blauwe rug van de hemel.
In de Nederlandse cultuur vinden we de ijsvogel terug als zinnebeeld van het doorzettingsvermogen en het vertrouwen in een goede afloop ondanks tegenspoed. Daarbij wordt gerefereerd aan de oude Griekse overlevering van de ijsvogel die tijdens een periode zonder storm en zonder golven boven het water nestelt. Willem van Oranje en Koningin Wilhelmina gebruikten beiden dit vignet met het Latijnse motto "
Saevis tranquillus in undis
". Het motto wordt vertaald als "Rustig te midden van woedende baren".
Lepelaarsplassen
Ruben heeft voor dit onderwerp gefilmd het gebied Lepelaarsplassen. Daar zit de ideale locatie voor de ijsvogels (en de bever). Dat gebied ligt tegen de Oostvaardersplassen aan maar wordt beheerd door Flevolandschap. Het leuke aan dit gebied is datmensen zelf ook in mogen om het met eigen ogen te gaan bekijken.
Bezoek de Lepelaarsplassen