Raad van State vindt 25 kilometer voor stikstofberekening voldoende

De Raad van State oordeelt dat de berekening van de stikstofneerslag voor een individueel project tot 25 kilometer in de omtrek van dat project aanvaardbaar. Dat betekent dat het nieuwste rekenmodel van het kabinet, dat verplicht gebruikt moet worden om de stikstofneerslag van een project te berekenen, in stand kan blijven.

De Raad van State doet een tussenuitspraak in de zaak van de doortrekking van de snelweg A15 naar de A12 bij Arnhem. Zes bezwaarmakers vonden de grens van 25 kilometer te weinig, omdat stikstof volgens hen over een veel groter gebied neerslaat. Maar de raad meent dat aan elk rekenmodel een grens zit waarbuiten geen wetenschappelijk betrouwbare uitspraken meer gedaan kunnen worden. Het rekenmodel met de grens van 25 kilometer vormt de beste wetenschappelijke kennis, aldus de Raad van State.

Er zijn rekenmodellen om te berekenen hoeveel stikstof van een project neerkomt op beschermde natuur. Zo zijn er twee voor wegverkeer: SRM2+ en OPS.

Model SRM2+ wordt gebruikt voor het berekenen van de stikstofneerslag binnen 5 kilometer van een weg. Het OPS-model berekent de stikstofneerslag tussen 5 en 25 kilometer van een weg. De bezwaarmakers vinden dat de overheid alleen het OPS-model moet gebruiken. Met het SRM2+-model zou de stikstofneerslag die op natuur terechtkomt, onderschat worden.

Volgens de Raad van State betekent de uitspraak niet dat stikstof die buiten de grens van 25 kilometer op natuur terechtkomt, niet relevant is. Die neerslag zou deel uitmaken van de totale stikstofneerslag in Nederland. De overheid is verantwoordelijk om maatregelen te nemen om verslechtering van beschermde natuur tegen te gaan als gevolg van die nationale stikstofneerslag.

Over de doortrekking van de A15 naar de A12 wordt al tientallen jaren gedebatteerd en geprocedeerd. De Raad van State heeft nog geen uitspraak gedaan over het benodigde tracébesluit, want er liggen ook nog andere bezwaren tegen dat besluit. Zo stellen bezwaarmakers dat er stikstofruimte is gekocht door boerderijen in de buurt op te kopen. Maar die boerderijen stonden al jaren leeg en stootten dus geen stikstof meer uit. De Raad van State heeft vanwege het grote landelijke belang nu eerst geoordeeld over de grenzen voor de stikstofberekening en komt later met een definitieve uitspraak over het tracébesluit.

Milieuorganisatie MOB noemt de uitspraak "curieus". Het oordeel is volgens de club van Johan Vollenbroek, die al veel rechtszaken over stikstof won, niet wetenschappelijk verantwoord. De organisatie is een van de eisers in de rechtszaak.

Vollenbroek meent dat de druk op het kabinet om zogeheten piekbelasters aan te pakken met deze uitspraak "alleen maar groter is geworden". Want als extra stikstofdepositie op de natuur wordt toegestaan, door bijvoorbeeld nieuwe snelwegen aan te leggen, moet dat ergens worden gecompenseerd met landelijke maatregelen, stelt hij. Vollenbroek vindt dat dwangmiddelen, zoals onteigening en het intrekken van vergunningen, daarbij niet geschuwd moeten worden.

MOB meent ook dat het in stand houden van de kunstmatige grens in de praktijk vooral gunstig kan uitpakken voor industriële bedrijven die stikstof uitstoten, en voor de luchtvaart. Het is volgens de organisatie onduidelijk of de rekenafstand van 25 kilometer ook kan worden gebruikt door een bedrijf als Tata Steel, dat van alle industriebedrijven in het land de hoogste uitstoot van stikstofoxiden heeft.

Een van de eisers, Natuur en Milieufederatie Gelderland, laat weten teleurgesteld te zijn in de uitspraak. De vereniging noemt het een "geitenpaadje", dat is gevonden om natuurvergunningen te kunnen verlenen. Ondertussen kent "het natuurherstel door het terugdringen van de stikstofuitstoot weinig voortgang". Ook milieuorganisatie Natuur & Milieu, niet betrokken bij de zaak, is verrast door de uitkomst. "Na 25 kilometer slaat stikstof nog steeds neer", stelt een woordvoerster. "We gaan kijken naar de uitspraak."

Bron: ANP | Raad van State