Planten in de kou

Tijdelijk uit zicht
Veel planten ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer en sterven geheel af in de winter. Het zijn de zogenaamde eenjarigen. Ze overleven in de vorm van zaad. Planten die in het ene jaar ontkiemen en het jaar erop bloeien, noemen we tweejarig. In het eerste jaar vormen ze slechts een rozet van bladeren vlak bij de grond. Deze wortelrozet overleeft de winterse kou vaak onder de sneeuw.

Zomer- en winterkleding
Meerjarige planten overwinteren als geheel. Het grootste gevaar voor deze planten is vorst en uitdroging. De meest kwetsbare en verdampende delen, zoals de bladeren, vallen daarom vaak af. Veel kruidachtige planten sterven bovengronds zelfs helemaal af. Dit levert geen problemen op, omdat de meeste groeiactiviteiten 's winters stilliggen. Bladeren van groenblijvende planten en winterknoppen van bladverliezende gewassen zijn speciaal beschermd tegen vorst en uitdroging. Ze bevatten meestal was- of harsachtige stoffen, of soms zelfs een soort antivries. Ook stevige schubben en haren geven extra bescherming. Bovendien bevatten planten in rust relatief weinig vocht, zodat ze niet snel kapot zullen vriezen.

Geen slaapmutsjes of wekkers
Bij het afwisselen van activiteit en rust in planten spelen licht, temperatuur en vocht een rol. Het samenspel tussen deze factoren en de chemische processen die erbij een rol spelen, is complex. Veel bomen verliezen bijvoorbeeld hun bladeren in reactie op het korter worden van de dagen. Het pigmentfytochroom activeert dan het hormoon etheen. Dit hormoon zorgt voor de vorming van een laagje dunwandige cellen tussen bladsteel en stengel, de zogenoemde abscissielaag. Vervolgens worden deze dunne celwandjes afgebroken door het enzym cellulase en valt het blad af. Naast uitwendige invloeden spelen ook erfelijke factoren een rol. De periode van rust verschilt per plantensoort. Zo verliezen veel bomen hun blad vóór eind oktober, terwijl de els tot ver in november zijn blad behoudt.

Bron: www.natuurinformatie.nl