Plant geen 'plofplant'

We kennen de plofkip: de volgepropte babykip die met z’n pootjes omhoog in de koelvitrines van de super te vinden is. Er bestaan ook plofplanten: snel opgekweekte laboratoriumplantjes, die met hulp van kunstmest en hormonen tot topprestaties worden aangezet. Als er iets het predicaat ‘biologisch’ niet nodig heeft, is het een tuinplant, zou je denken. Helaas, ook in de tuinbranche zijn kwekers ‘opkwekers’ geworden. Ze betrekken hun planten van een groot vermeerderingsbedrijf, dat gebruik maakt van moderne technieken zoals weefselkweek. Daar bestellen ze zogenaamde plugplantjes. Die worden dan opgepot en zo vlug mogelijk aan de man gebracht.

Slow Gardening
Groei & Bloei besteedt aandacht aan slow-gardening en gaat op bezoek bij Jan van Houtum, biologische vasteplantenkweker in Driebergen. “Er komen ook steeds meer gepatenteerde soorten op de markt, die alleen als plugplantje via licentiehouders kunnen worden besteld.  Alles draait om omzet en snelheid. Als je ziet hoeveel planten er in de tuincentra worden weggegooid, alleen omdat ze zijn uitgebloeid. Ik beschouw dat als respectloos. Doordat het allemaal zo snel moet, verschraalt het aanbod. Zo vind je in tuincentra nauwelijks planten meer die van nature langzaam groeien. En juist deze planten zijn in een tuin waardevol want ze gaan jaren mee.”

Patenten op planten
‘Nieuwe planten’: deze twee woorden hebben voor plantenliefhebbers een bijna magische klank. Verreweg de meeste nieuwe planten die op de markt komen, zijn geen echte soorten maar cultivars. Cultivars zijn door menselijk handelen (kruising en selectie) ontstaan. De tendens om geen wilde soorten maar vooral cultivars te introduceren, heeft te maken met het feit dat een kweker daarop patent kan aanvragen. Wordt dit toegekend, dan kunnen er royalties over worden geheven. Aan gepatenteerde cultivars valt dus veel meer te verdienen dan aan wilde planten. Cultivars zijn niet altijd beter dan de oorspronkelijke, wilde soorten. Het tegendeel is waar. Het aanbod van nieuwe, nog onbekende wilde soorten is heel beperkt is. Jammer, want er zijn zoveel prachtige natuurlijke planten die iedereen mag vermeerderen, uitdelen of verkopen.

Kleinschalig
Om aan al die voorwaarden te voldoen kiezen biologische kwekers voor kleinschaligheid. De gebruikte stek- en potgrond moet in de biologische teelt aan bepaalde eisen voldoen. Het gebruik van turf - een belangrijk onderdeel van veel potgronden - wordt tot een minimum beperkt omdat het winnen ervan onherstelbare schade toebrengt aan het milieu. Sommige kleinschalige kwekers ontwikkelen hun eigen potgrond en/of tuinaarde.

Organisch grondstoffen
De potgrond van Jan van Houtum bestaat uitsluitend uit organische grondstoffen, zoals biologische organische mest, kokosvezels, schorscompost en baltisch veenmos. Dit laatste bestanddeel wordt net als turf uit de natuur gehaald. ”De winning gebeurt horizontaal en gaat enkele centimeters diep. Veenmos is relatief jong, er is dus sprake van een zeker herstellingsvermogen. Maar inderdaad, ideaal is het nog niet, er wordt dan ook naarstig verder gezocht naar een duurzame vervanger voor turf. Het schijnt dat er momenteel proeven gedaan worden met de vezels van Cannabis sativa, hennep dus.”

Rust
Ecologisch bezig zijn. Voor Van Houtum gaat dat nog een stap verder dan het verkopen van biologische planten, potgrond en bemestingsproducten. ”Het betekent ook jezelf beperken. Ik hoef bijvoorbeeld nooit tegen ziektes te spuiten, dat geeft rust. Dat gevoel van rust probeer ik ook mijn klanten mee te geven. Ik zeg: loop, als je uit je werk komt, nu eerst eens tien minuten door de tuin. Dan ga je als een ander mens naar binnen.”

Bron: Groei & Bloei-februari