Om grutto te redden is de aanval de laatste verdediging

De weidevogelstand in Nederland gaat zó hard achteruit dat Nederland koerst op lege weilanden zonder weidevogels. De grutto, onze nationale vogel, dreigt uit ons land te verdwijnen. Overheden, rijk en provincie moeten nu de regie nemen om samen met boeren en natuurbeschermers weidevogels te behouden én om aan onze internationale verplichtingen te voldoen. Daar zijn stevige maatregelen en extra middelen voor nodig. Dat staat in het ‘Aanvalsplan grutto’ dat initiatiefnemer Pieter Winsemius (voormalig-minister van VROM, VVD) op woensdag 18 november wordt aangeboden aan Minister van Landbouw Carola Schouten. Het plan werd vanochtend in het radioprogramma Vroege Vogels gepresenteerd.

Met het bestaande natuur- en landbouwbeleid redden we de grutto en andere weidevogels niet. Er is een frontale aanval op verschillende fronten nodig om de grutto te redden: in de grutto-kansgebieden moeten beheer en inrichting optimaal worden afgestemd op het behoud van de weidevogels. Weidevogels zijn afhankelijk van natuurrijk boerenland: het moet boeren mogelijk worden gemaakt om het bedrijf geheel op weidevogels af te stemmen, op een manier die economisch rendabel is.

Het Aanvalsplan Grutto geeft concreet aan hoe boeren tot een beter verdienmodel kunnen komen met optimaal weidevogelbeheer. Voor de overheid betekent uitvoering van het plan een jaarlijkse investering van 40 miljoen euro en een eenmalige investering van 35 miljoen verspreid over meerdere jaren. Het plan richt zich op dertig grote weidevogelgebieden van elk zo’n duizend hectare. Samen met boeren en natuurorganisaties selecteren de weidevogelprovincies de beste gebieden. In het aanvalsplan is voor elk gebied een aanpak nodig waarin deskundigen, boeren, natuurbeheerders en vrijwilligers samen optrekken.

Om succesvol te zijn in deze gebieden is een hoog waterpeil nodig, moet de veedichtheid omlaag en is aangepast agrarisch beheer nodig waarbij laat in het seizoen wordt gemaaid, ruige mest gebruikt wordt in plaats van drijfmest en de weilanden kruidenrijk zijn. Per gebied moet bekeken worden hoe de predatiedruk, het aantal eieren en jonge vogels die door roofdieren worden opgegeten, teruggebracht kan worden.  

Het aanvalsplan is een initiatief van Pieter Winsemius (oud-minister van VROM ), It Fryske Gea, de Friese Milieu Federatie en Vogelbescherming Nederland en is met inbreng van zes weidevogelprovincies, landbouworganisaties, natuurorganisaties WNF en Staatsbosbeheer, en wetenschappers het Aanvalsplan Grutto opgesteld. Het aanvalsplan is nodig om, naast ander natuurbeleid zoals het Deltaplan Biodiversiteit en maatregelen tegen stikstof, de teloorgang van de grutto en andere weidevogels waar Nederland een internationale verantwoordelijkheid voor heeft te stoppen.