OM gaat niet vervolgen in zaak schip Otapan

In de zaak rond het asbestschip Otapan zijn weliswaar strafbare feiten gepleegd, maar het Openbaar Ministerie (OM) gaat niet tot vervolging over. Dat maakte het dinsdag bekend. Tot verbijstering van milieuorganisatie Greenpeace, die in 2006 aangifte deed.

Ontmanteld
Het met asbest vervuilde schip, dat sinds 1999 in de haven van Amsterdam lag, vertrok op 28 juli 2006 met toestemming van SenterNovem - een organisatie van het toenmalige ministerie van VROM - naar Turkije om daar ontmanteld te worden. Het land liet het schip niet toe vanwege de grote hoeveelheid asbest aan boord. Uiteindelijk vertrok het in mei 2008 na een grondige schoonmaak uit Nederland. De overheid had belang bij de verleende toestemming, omdat daarmee een dure sanering in Nederland voorkomen kon worden. Rond de zaak ontstond veel ophef. De sanering van het schip heeft de Nederlandse staat meer dan 5 miljoen euro gekost.

Valsheid in geschrift
,,Volgens het OM gaat het om strafbare feiten'', zei woordvoerster Marietta Harjono van Greenpeace. ,,Valsheid in geschrift en sluikhandel. De Turken zijn opzettelijk verkeerd geïnformeerd. Onder andere door ambtenaren is de wetgeving omzeild om de export van het asbestschip mogelijk te maken. En dat wordt weggeschreven onder immuniteit. Het is curieus dat het OM het dossier na 2 jaar onderzoek laat liggen.''

Immuniteit
Individuele ambtenaren is dit volgens justitie echter niet aan te rekenen. Het ging eerder om een collectief handelen vanuit wat ervaren werd als maatschappelijk belang, en niet eigen belang. Dat pleit volgens het OM voor het vervolgen van de Staat, maar vanwege immuniteit van de centrale overheid is dat niet mogelijk.

Buitengewoon ernstig
Staatssecretaris Joop Atsma (Infrastructuur & Milieu) noemde dinsdag de bevindingen van het OM en een bestuurlijke rapportage hierover ,,buitengewoon ernstig''. Hij gaat een gezaghebbende externe partij vragen onderzoek te doen naar het gedrag en handelen van ambtenaren. Uit onderzoek zou blijken dat ongewenst gedrag bij ambtenaren nog steeds actueel is en structureel lijkt. Volgens Atsma is ,,de integriteit van ambtenaren in het geding''.

Motie van afkeuring
De PvdA vindt dat voormalig staatssecretaris Pieter van Geel van Milieu in 2006 de Kamer onjuist heeft geïnformeerd over de kwestie en eist dat Atsma hiervoor verantwoording aflegt. Als Atsma het verkeerd informeren niet serieus genoeg neemt, sluit hij een motie van afkeuring niet uit.

Bron: ANP
Foto (cc) Wieland Van Dijk