Nog meer water kwijt in natuurgebied de Onlanden

Niet alleen mensen die wonen aan de kust of langs rivieren kunnen last krijgen van natte voeten. Dat merkten ze wel in de stad Groningen, waar in 1998 veel water overlast was door extreme neerslag in het najaar. De oplossing was het aanleggen van het nu zo’n tien jaar oude natuurgebied de Onlanden. Toch blijkt de capaciteit daar nu al te klein en moet er vanwege klimaatverandering nóg meer water geborgen worden.

De Onlanden zijn aangelegd met een dubbel doel, als waterberging en natuurgebied. En dat was nodig hier, want de stad Groningen ligt eigenlijk als een ‘afvoerputje’ in het land. Dat hebben we als mens zelf gedaan.

Want vanuit de hogere zandgronden van Drenthe stromen beken als de Eelderdiep en Peizerdiep richting het noorden. Omdat die beken ooit zijn gekanaliseerd en omdat we natuurlijke watersponzen als veen hebben weggehaald, kan er soms veel water naar beneden komen.

En juist in het noorden, boven de stad heeft de mens de afgelopen eeuwen het land gewonnen uit de Waddenzee. Het ‘Hoge Land’ ligt hier letterlijk hoger dan de stad. Daarom was er rond de stad een plek nodig voor als het hard regent en de gemalen het water niet snel genoeg kunnen afvoeren naar zee.

De otter, roerdompen, zeearenden, wie ronddwaalt in de Onlanden zou niet direct denken dat dit natuurgebied pas zo jong is. Bart Zwiers, boswachter van Natuurmonumenten, vindt dit het voorbeeld van hoe je een ecosysteem op zo’n grote schaal kan herstellen. “Het is bemoedigend om te zien dat de natuur ons niet in de steek laat.”

Waterschap Noorderzijlvest kan hier 7,5 miljoen kuub water kwijt. Twintig jaar geleden dacht we dat dit genoeg zou zijn voor situaties die eens per eeuw zouden voorkomen. Maar door klimaatverandering en extreme neerslag is dat nu al niet meer voldoende. Er moet 5,2 miljoen kuub bij, licht projectleider Marieke van Leeuwen toe.

Beschermen tegen water en natuur kunnen dus mooi samengaan, het blijft zoeken naar een balans. Het hoogwater van afgelopen winter toonde aan dat een natuurbuffer als de Onlanden werkt. En de zeearend laat zien dat het voor vogels ook een prachtplek is.

Kijk zondag 14 april om 19.25 uur naar de uitzending Boven water op NPO 2!