Nieuwe 'onzichtbare' garnaal ontdekt tijdens expeditie

Tijdens de recente expeditie van het NCB Naturalis Zeeteam naar Ternate is een nieuwe garnaalsoort ontdekt. Het is een garnaal waar dwars doorheen gekeken kan worden, zodat garnalenexpert dr. Charles Fransen hem pas op een foto ontdekte. Het doel van de expeditie is om te onderzoeken hoe de onderwaterfauna en -flora van Ternate zich verhoudt tot die van omliggende gebieden in de zogeheten koraaldriehoek, een ‘hotspot’ van mariene biodiversiteit in de zeeën van oostelijk Indonesië. De eerste resultaten tonen aan dat er meerdere nieuwe soorten zijn gevonden. Verder blijkt dat het aantal soorten koraal niet hoger is dan dat van andere gebieden in de omgeving.

De nieuwe garnaal bevond zich op meters hoge paarse olifantsoorsponzen. Fransen speurde met zijn onderwatercamera het oppervlak van de spons af op zoek naar garnalen, maar zag niets bijzonders. Pas ’s avonds bij het doornemen van de foto’s kwam hij iets tegen. “Bijna klikte ik door naar de volgende foto toen ik ‘m zag. De ‘onzichtbare’ garnaal. Dwars over de foto lag hij, je kon zo door hem heen kijken. Dit had ik nog nooit gezien.” De volgende dag vond het Zeeteam tientallen exemplaren. Bij terugkeer in Leiden bleek inderdaad dat de soort nieuw is voor de wetenschap. De beschrijving ervan wordt in de loop van het jaar gepubliceerd.

Elk jaar worden er nog nieuwe soorten en nieuwe associaties ontdekt. Dat is ook deze expeditie weer gebeurd. Het onderzoeksteam bestond uit twintig wetenschappers die de wereldexperts zijn voor groepen organismen zoals harde en zachte  koralen, sponzen, slakken, krabben, algen, zakpijpen, zeesterren, zee-egels en gorgonen. In het verzamelde materiaal dat eind februari per container aangekomen is bij NCB Naturalis zullen enkele tientallen soorten zitten die nieuw zijn voor de wetenschap.

De expeditie van het NCB Naturalis Zeeteam vond eind 2009 plaats bij Ternate, een vulkaaneiland dat deel uitmaakt van de Noordelijke Molukken. Volgens dr. Bert Hoeksema, hoofd van de onderzoeksafdeling Mariene Zoölogie, zijn er aanwijzingen dat het zeeleven ten oosten van Ternate verschillen vertoont met dat ten westen ervan. Ternate zou ergens op de grens moeten liggen. De voorlopige resultaten van het mariene onderzoek wijzen uit dat Ternate niet extra rijk of extra arm aan soorten lijkt te zijn. Door te vergelijken met eerdere gegevens van sponzen die in het verleden zijn verzameld, wordt ook onderzocht of de soortenrijkdom is veranderd in de loop van de tijd.

Om alle beschikbare informatie uit te wisselen werkt het NCB Naturalis Zeeteam samen met jonge lokale onderzoekers. Zij kennen het gebied terwijl NCB Naturalis veel kennis in huis heeft over verschillende groepen zeedieren.

De zeeën van oostelijk Indonesië maken deel uit van de zogenaamde Koraaldriehoek. Dit is een groot zeegebied dat bekend staat als ‘hotspot’ van mariene biodiversiteit, waarin de koraalriffen uitzonderlijk rijk zijn aan soorten koraal, vis, schelpdieren, garnalen, etcetera. Dit maakt de Koraaldriehoek aantrekkelijk voor het NCB Naturalis Zeeteam voor onderzoek naar de mariene biodiversiteit. Doorgaans kunnen hier nog veel nieuwe soorten worden ontdekt.

Van de expeditie is een weblog bijgehouden met filmpjes, te zien op www.naturalis.nl/ternate2009 .

Bron: NCB Naturalis