Nest van bijzonder kiekendief-trio plotseling leeg

Update: OP de site van RTVNoord staat dat het nest is teruggevonden. Zeventig meter verder dan waar het eerst stond. “Dat doen kiekendieven niet zelf”, aldus roofvogelexpert Ben Koks. Dat het om hetzelfde nestje gaat twijfelt niet aan. “We hebben ze gemerkt. Daarnaast zie je aan het verendek dat het om dezelfde jongen gaat.” 

In de Groningse akkers probeerde een heel bijzonder trio samen jongen groot te brengen: twee bruine kiekendieven en een steppekiekendief. Een unieke combinatie. Maar het liefdesverhaal heeft een treurig einde: de vier jongen zijn spoorloos verdwenen.

“We zaten al op hem te wachten, de steppekiekendief”, schrijft natuurjournalist Elvira Werkman van de Vogelbescherming. “Na zijn geboorte in 2019 liet hij zich elke zomer opnieuw zien in zijn geboorteprovincie. Zo ook dit jaar: intussen oud genoeg om zelf kroost groot te brengen.”

Maar een soortgenoot vinden in de Groningse akkers valt niet mee. En dus sloot de steppekiekendief zich aan bij een paartje bruine kiekendieven. Die drie-eenheid noemt de Vogelbescherming een “unieke combinatie”, én een gelukje voor de jongen in het nest, want zij hadden nu niet twee, maar drie territoriale ouders die vijanden verjaagden en voedsel verzamelden.

Maar van de ene op de andere dag sloeg het gunstige toekomstbeeld om, toen afgelopen week alle vier de jongen bleken verdwenen te zijn. Ze waren nog te jong om zelf uit te vliegen. Het was een grote schok voor de boer en boerin van de akker, als voor de onderzoekers die het nest observeerden. Waar zijn de jongen gebleven?

De Vogelbescherming bekijkt de lompe menselijke sporen die naar het lege nest leiden en vermoedt dat het ergste: “De menselijke sporen in het veld spraken boekdelen. Roofvogelvervolging is onder kiekendiefbeschermers helaas een bekend probleem. Jaarlijks gaan op deze manier een toenemend aantal nesten verloren.”

Uit onderzoek van de Werkgroep Roofvogels Nederland blijkt dat roofvogels steeds vaker slachtoffer worden van vervolging. Nesten worden verstoord of vernield of de vogels worden bejaagd of vergiftigd. De pakkans is klein en bewijs leveren is vaak moeilijk. En dat terwijl het roofvogels toch al niet voor de wind gaat.

“Los van dit hele trieste gebeuren gaan we nu ook niet meer aan het verenkleed van de jongen zien wie hun vader was”, schrijft de Vogelbescherming. Gelukkig is er wel DNA-materiaal verzameld van de jongen dat uitsluitsel kan geven. Dat de kleinste met de grootste van de vier soorten kiekendieven kan paren, is al eerder gebleken, in Duitsland en België. Of dat gebeurd is bij dit trio, is nog maar de vraag.

Toch zijn triorelaties met verschillende soorten een zeldzaam verschijnsel bij kiekendieven. Het is niet ongewoon dat kiekendieven in goede broedgebieden, met veel voedsel, er een harem op nahouden. Vaak heeft een mannetje meerdere nesten bij meerdere vrouwtjes, die hij allemaal onderhoudt door een heleboel te jagen.

De Groningse steppekiekman, “een uitmuntende jager” volgens de Vogelbescherming, leverde aanvankelijk zijn prooien af bij het andere mannetje, die ervoor zorgde dat deze bij het nest terechtkwamen. Maar naarmate de jongen groter werden, bracht hij zelf ook voer naar de jongen: “In een jaar met weinig muizen was de steppekiek een zeer welkome prooileverancier.”

“Maar helaas helpen uitstekende jagerskwaliteiten en triorelaties niet tegen menselijke indringers. Daar is geen kruid tegen gewassen. Nog enkele dagen bleef de steppekiekendief tevergeefs prooien brengen naar het lege nest”, schrijft de Vogelbescherming. Het wordt afwachten of de vogel in het volgende broedseizoen terugkeert.

Bron: Vogelbescherming, Werkgroep Roofvogels Hoeksche Waard Oost