Natuurpuzzel Veluwe weer stukje completer

Op een deel van de akkers staan de bruingele stoppels. Verderop buigen de hoge maïsplanten mee in de wind. Voor het laatst, zo weet boer Stadegaard. Over een paar jaar moeten op zijn percelen kruidige heideplanten bloeien en mogelijk een schaapskudde de schrale graslanden begrazen. Een gat in de natuurpuzzel, die de Veluwe vanuit de lucht is, wordt opgevuld.

Drie generaties heeft zijn familie gewassen verbouwd op de 56 hectare landbouwgrond ten noorden van het Gelderse Renkum. Maar na dit jaar is het goeddeels afgelopen. Een klein deel blijft landbouwgrond ter ondersteuning van zijn paardenpension en hoveniersbedrijf, maar op de overige 50 hectare gaat Stadegaard nieuwe natuur 'verbouwen'. De toekomst voor de akkerbouw in Nederland, of het nu om maïs, aardappelen of suikerbieten gaat, is de 35-jarige boer te onzeker, verklaart hij zijn besluit.

De plannen voor de akkers van Stadegaard maken deel uit van het grotere natuurherstelproject in het gebied Reijerscamp op de Zuid-West Veluwe. Verschillende landbouwenclaves, die nu midden in de natuur liggen, worden hierbij teruggegeven aan de natuur. Ook een gebied van 180 hectare, dat in de jaren veertig dienst deed als landingszone voor de slag bij Arnhem, moet in dit project het domein van de edelherten en ander wild worden.

De Reijerscamp ligt in de zogenoemde Renkumse Poort, die als schakel moet gaan fungeren tussen de Veluwe in het noorden en de uiterwaarden van de Nederrijn in het zuiden. Poorten zijn overgangsgebieden tussen verschillende soorten natuur en zorgen ervoor dat bijvoorbeeld edelherten, dassen, vogels, reptielen en vlinders zich over een groter gebied kunnen verplaatsen.

Wie enkele jaren geleden naar de landkaart van Nederland keek, zag grote en kleine natuurgebieden omsloten en onderbroken door wegen, rails, landbouw en bebouwing. ,,De herten zaten gevangen in een raster van snelwegen'', legt beheerder M. Bosch van Natuurmonumenten Zuidwest-Veluwe uit. Het Rijk werkt daarom nu samen met natuurbeheerders, boeren en grondeigenaren aan het nationale natuurnetwerk, de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Door bestaande natuurgebieden als de Veluwe via uitbreiding te versterken en gebieden met elkaar te verbinden, moeten planten en dieren in 2018 weer de ruimte hebben.

De natuurplannen voor de Reijerscamp passen in dat grotere project. Stukken landbouwgrond worden opgegeven en gaan als het missende stukje op in de bossen en open vlakten van het gebied 'Planken Wambuis' op de Veluwe.

Voor die aansluiting zal de natuur wel de rijksweg A12 moeten oversteken. Een ecoduct van 3 tot 4 miljoen euro moet voor een veilige oversteek zorgen. Vlak voor Wolfheze zal een 'oversized molshoop', grapt Bosch, van vijftig meter breed de dieren toegang gaan geven tot de Reijerscamp.

De ervaring leert dat de natuur gebaat is bij deze aanpak. Eerder al werden in de Planken Wambuis landbouwgronden opgedoekt ten gunste van de natuur. Waar eens de gewassen en grassen groeien, wroeten nu de zwijntjes en fladderen zeldzame vlinders. Een paar jaar nadat de laatste maïs geoogst is, biedt nu de Canadese fijnstraal de gewenste beschutting aan de herten en reeën. Het gebied is minder versnipperd en weer meer een geheel.

Op de akkers van Stadegaard is dit alles nog toekomstmuziek. Woensdag zal minister Veerman van Landbouw het natuurherstelproject op de Reijerscamp met de eerste graafwerkzaamheden symbolisch starten. Wanneer heideplagsel op de kale grond is uitgereden, kan het nieuwe stukje natuur zich gaan ontwikkelen. Hoewel hij vol vertrouwen is over de nieuwe functie voor zijn akkers, lijkt Stadegaard de natuur wat gelaten op zich af te laten komen. Hij sluit drie generaties boerenbedrijf af en wordt nu parttime natuurbeheerder op zijn grond. ,,Het blijft op deze manier in ieder geval in de familie.''

Bron: ANP