Natuurkalender 1 februari t/m 28 februari

De gemiddelde wintertemperatuur loopt in Nederland uiteen van 2,4 graden Celsius in het noordoosten tot 4,2 graden Celsius in het zuidwesten. De winter is het seizoen met de meeste uren neerslag. Het midden van het land is 's winters het natst. De landelijke verdeling van de neerslag toont echter een grillig patroon: de hoogste delen van het land vangen doorgaans de meeste neerslag. De zon schijnt in de winter 160 tot 180 uren en gedurende 36 dagen laat ze geheel verstek gaan. De winter is ook het seizoen van de grote stormen. 

De winter wordt gezien als de rustperiode voor de tuin maar dat betekent niet dat er niks gedaan kan worden in de tuin. Als het niet vriest en de grond is niet bevroren, dan is het een ideale periode om bladverliezende struiken te planten of te verplanten. Klimop laat in de zomer zijn oude bladeren afvallen. Daar is weinig tegen te doen behalve door nu in te grijpen en de klimop kort te knippen. Begin februari kunnen de volgende planten verwarmd opgekweekt worden: Artisjok, Aubergine, Paprika, Peper, Reuzenui en Zomerprei. Eind februari kunt u met de volgende planten beginnen: Andijvie, Bleekselderij, Knolselderij en Tomaat. Eind februari kunnen er ook al een aantal groente onder glas: Bloemkool, Broccoli, Groene kool, Koolrabi, Sla, Spitskool en Tuinboon.

Wie aan de winter denkt, denkt aan de vorst, sneeuw, ijs en kale bomen. Voor het eerste deel van dit seizoen gaat dit wel op, maar tijdens warme winters begint hier en daar snel van alles te bloeien ... De laatste jaren kunt u halverwege december de eerste sneeuwvlokjes al zien. Vroeger was dat halverwege januari pas het geval. Dit betekent een verschuiving van ongeveer vier weken.

Overblijvende plant groeit in loofbossen, op plaatsen waar bossen geweest zijn en onder heggen. Hij groeit op niet erg arme grond en vormt grote kolonies. De snelle verspreiding komt door de dunne ondergrondse wortels waaruit wit-roze of roodachtige bloemen op lange stelen groeien.

Uit een korte, stevige ondergrondse wortel groeit een lage kluwen langgesteelde bladen, die een rond hartvormig blad hebben. In de lente verschijnen tussen de bladen op lange stelen de vioolkleurige fragiele bloemen. Soms bloeien er een paar in de herfst. Ook produceert de plant, vooral in de zomer, onopvallende dichte groene bloemen waaruit de groene veelzadige vruchten groeien.

In de winter laten vlinders zich maar weinig zien. Heel af en toe valt er een soort waar te nemen uit de groep die als volwassen vlinder de winter doorbrengt. Meestal is dit een dagpauwoog of een kleine vos. Die ziet u dan in huis, omdat het beestje wakker is geworden door de warmte. De vlindersoorten kunnen overwinteren als vlinder, eitje, rups of pop. Maar eind februari zijn er toch alweer een aantal vlinders te bekennen:

Kan vanaf maart gezien worden, soms al eerder. De dagpauwoog heeft als enige dagvlinder vier opvallende oogvlekken aan de bovenkant van de vleugels. Een algemene soort die op veel plaatsen te zien is. Vaak in tuinen en langs bosranden. Voedsel rups is grote brandnetel of hop.

Het mannetje is fel geel gekleurd, de vrouwtjes zijn veel lichter van kleur en lijken van een afstandje wel wat op een witje. Algemeen op allerlei plekken; veel in parkachtig, bosrijk landschap. Voedsel rups is sporkehout en wegedoorn.

Wat vogels betreft, valt er in de wintermaanden genoeg te beleven. Nederland is gedurende dit seizoen een belangrijk gebied voor verschillende soorten ganzen, vooral kolganzen, grauwe ganzen en rietganzen. De kolganzen komen in oktober aan en vanaf februari trekken ze weer terug naar hun broedgebieden. In februari kunt u de volgende soorten verwachten:

De Vink is het gehele jaar in ons land aanwezig. De luide, harde zang is zeer kenmerkend. Jonge mannetjes oefenen in februari een beetje stuntelig de vinkenslag. In de winter tref je ze vaak aan in gemengde groepen vinkachtigen, gorzen en/of sijzen. Vinken hebben het formaat van een huismus, en mannetjes zijn bruinoranje van voren en blauwgrijs van boven. Vrouwtjes zijn wat bruiner, maar beide hebben ze opvallende witte vleugelstreep die ook in vlucht goed zichtbaar zijn, net als de witte buitenste staartveren. De Vink is een van Europa's talrijkste broedvogels. Ze broeden in open bos, parken en tuinen. Ze foerageren vaak op de grond.

Grutto's overwinteren in Afrika. Vanaf februari komen de eerste grutto's weer terug in Nederland, in maart zijn de meeste er weer. De Grutto is een grote steltloper met lange poten en een lange, rechte snavel een oranje basis. Gruttomannetjes hebben in de broedtijd een rood/bruine kop en hals. In vlucht vallen de witte vleugelbanen op, en de witte staart met zwarte eindband.

De Natuurkalendergids/>, ISBN 90-75280-9 & Natuurkalender site