Natura 2000: achtergrond informatie

De Europese Unie heeft een zeer gevarieerde en rijke natuur, die van grote biologische, esthetische, genetische en economische waarde is. Om deze natuur te behouden heeft de EU het initiatief genomen voor Natura 2000. Dit is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. Dit netwerk vormt de hoeksteen van het beleid van de Unie voor behoud en herstel van biodiversiteit.

Het netwerk omvat alle gebieden die beschermd zijn op grond van de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992). Deze richtlijnen zijn verankerd in de Natuurbeschermingswet, die de juridische basis voor de aanwijzing, instandhouding en bescherming van deze gebieden vormt. De Habitatrichtlijn heeft als doel de biologische diversiteit in de Europese Unie in stand te houden. De Vogelrichtlijn heeft tot doel de bescherming en het beheer van alle vogels die op het grondgebied van de EU in het wild leven en hun habitats. Het netwerk is in opbouw: nog niet alle lidstaten hebben definitief alle gebieden aangewezen. Tot op heden hebben de lidstaten in de Europese Unie meer dan 15.000 gebieden met een totale oppervlakte van meer dan 420.000 km2 (15% van het EU-grondgebied) voorgesteld als Natura 2000 gebied. Bijna alle Europese landen hebben inmiddels gebieden aangemeld en ongeveer de helft daarvan is goedgekeurd.

De Europese Commissie draagt financieel bij aan essentiële beschermingsmaatregelen van Natura 2000 gebieden, onder andere via het LIFE-fonds.

In juli 2003 gaf de EU goedkeuring aan de 141 door Nederland voorgestelde  Habitatrichtlijngebieden, waarmee ons land als eerste voldoet aan de Europese verplichtingen voor natuurbescherming, zoals die binnen het plan Natura 2000 zijn afgesproken. De gebieden van de Habitatrichtlijn moeten samen met die van de Vogelrichtlijn een Europees ecologisch netwerk van beschermde natuurgebieden, die aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen (hoge kwaliteit, Europese gehalte).

Beschermingsplicht heeft ook consequenties: bouwprojecten kunnen stilgelegd worden vanwege zeldzame diertjes of boeren zullen uitgekocht moeten worden. Vooral in Brabant is de druk vanuit de landbouw erg groot. Dit geeft natuurlijk problemen, bv. een meanderend beekje als de Bommel (als gebied beschermd) is al aangemeld, maar dit kan gevolgen hebben voor de boeren.

Voor een klein en volgebouwd landje als Nederland is de natuur opmerkelijk divers. 51 van de 198 habitattype liggen in Nederland. Dit heeft vooral te maken met feit dat Nederland een deltagebied van rivieren is.

Bron: Natura 2000

terug naar overzicht >>