Monumentale bomen verdwijnen in rap tempo

Monumentale bomen verdwijnen in rap tempo uit onze steden, dorpen en ons landschap. In de afgelopen 15 jaar is 15% van de monumentale bomen gesneuveld. De kwaliteit van onze groene leefomgeving gaat achteruit. Het roer moet om, voor het te laat is. De Bomenstichting presenteert een helder plan om de monumentale bomen in Nederland te behouden en roept de overheden op om maatregelen te treffen.

Duizend groene monumenten weg
Monumentale bomen van landelijke betekenis zijn opgenomen in het landelijk Register van Monumentale Bomen. De afgelopen 15 jaar zijn ruim duizend bomen en boomgroepen uit dit Register verdwenen. Deze hoge uitval is niet toe te schrijven aan natuurlijke sterfte, maar is voornamelijk het gevolg van menselijk ingrijpen. Bouw en aanleg zijn de grootste boosdoeners. Monumentale bomen moeten wijken voor bouwprojecten, terwijl er vaak alternatieven voor handen zijn. Was er eerder rekening gehouden met de standplaats van de boom, dan had men de plannen nog aan kunnen passen. Andere bomen verdwijnen door onwetendheid of onverschilligheid. Tijdens de bouw gaan teveel wortels kapot, waardoor de boom verzwakt en een aantal jaren later toch gekapt moet worden.

Geef monumentale bomen een toekomst
Monumentale bomen zijn van onschatbare waarde en maken deel uit van onze culturele identiteit. De bescherming van deze groene monumenten laat te wensen over. Er is geen wet, zelfs geen nationaal beleid, gericht op de bescherming van deze bomen. Dit betekent dat de bomen uit het Register voor hun toekomst afhankelijk zijn van wat gemeenten kunnen en willen regelen. Slechts in 12% van de gemeenten genieten monumentale bomen een adequate bescherming. Dat kan veel beter. De centrale overheid moet een actieve regie voeren bij het beschermen van dit natuurlijke erfgoed. Maar er is ook een cruciale rol weggelegd voor de overgrote meerderheid van de gemeenten.

De Bomenstichting bepleit drie maatregelen om de situatie voor monumentale bomen te verbeteren:
1. Alle bomen in het landelijk Register van Monumentale Bomen moeten een beschermde status krijgen;
2. Voor alle bouw- en aanlegactiviteiten in de omgeving van deze bomen moet een Bomen Effect Analyse (BEA) verplicht worden;
3. Particuliere eigenaren dienen (financiële) steun te krijgen bij het onderhoud van hun monumentale boom.

De visie van de Bomenstichting over de mogelijkheden tot betere bescherming is vastgelegd in het boek ‘Geef monumentale bomen een toekomst’. Daarnaast zijn de hoofdpunten samengevat in de gelijknamige folder. Meer informatie is te vinden op www.bomenstichting.nl .