Merel wint vogelzangverkiezing

De zang van de merel is mooier dan die van nachtegaal en zanglijster. Het VARA radioprogramma Vroege Vogels heeft de uitslag bekend gemaakt van de verkiezing van de Vogel Top 100. Na telling van de ruim vijfenzeventigduizend stemmen die zijn uitgebracht, is op 3 januari de hele Top 100 uitgezonden.  

TOP 10 van VROEGE VOGELS VOGEL TOP 100

BEKEND MAAKT BEMIND
In de uitzending zei Nico de Haan dat het hem op was gevallen dat de huis- en tuinvogels zo hoog scoren. “Vrijwel iedereen in Nederland hoort in het voorjaar de merel. Je hoeft er je slaapkamerraam maar voor open te zetten. Bij zonsopgang en ’s avonds in de schemering hoor je de merelman luidkeels fluiten. En dat wordt, als je de uitslag ziet erg op prijs gesteld. Zie ook de hoge klassering van winterkoning, roodborst en koolmees.”

ZIELEPIETJE WATERHOEN
Vroege Vogels, Vogelbescherming Nederland, SOVON Vogelonderzoek en Nico de Haan’s Vogelkijkcentrum maakten een voorselectie van 140 Nederlandse vogels waar op gestemd kon worden. Het paapje haalde met 138 stemmen net de 100e plaats. Het waterhoentje werd benoemd tot zielepietje want die wist de allerminste stemmen binnen te halen: slechts 24.

START VOGELZANGSEIZOEN & AMBASSADEURS
De Vogel Top 100 is de opmaat voor het nieuwe zangseizoen. Als het weer een beetje meewerkt, begint dat vrij snel na de kortste dag en daarom was de Vroege Vogels radio-uitzending van 3 januari 2010 twee uur lang gewijd aan de mooiste en meest opmerkelijke geluiden uit de avifauna. Bekende vogelaars hielden bij Vroege Vogels op radio en TV een pleidooi voor hun favoriete soort, zodat ook gaai (Nico de Haan), boerenzwaluw (Gerda Verburg), roodborst (Pieter van Vollenhoven), hop (Harvey van Diek), winterkoning (Marjolein Bastin), zilvermeeuw (Frits Wester), fitis (Peter van Straaten), kievit (Syb van der Ploeg) en koekoek (Rascha Peper) een kans kregen de Vogel Top 100 te halen.

VOGELS FLUITEN
Eigenlijk mag vogelzang geen zang worden genoemd. Vogels hebben geen strottenhoofd. Ze laten de lucht trillen met behulp van membranen. Het is dus beter om te spreken van fluiten. Er bestaan een paar soorten vogelgeluiden: de “roep” en de “zang” en dan zijn er ook nog onbedoelde pareltjes, zoals het ‘fluiten’ van de vleugels van een voorbijvliegende knobbelzwaan. De roep van vogels bestaat uit kortere geluiden die uit maximaal drie elementen of lettergrepen bestaan. Die roep is per situatie verschillend: er bestaan contactroepjes, lokroepjes, vluchtroepjes en bedelroepjes. Bijzonder is de alarmroep: die bestaat uit snel herhaalde stukjes. De ‘zang’ is het meest gevarieerd en wordt door mensenoren het meest gewaardeerd, maar ook de andere vogelgeluiden strijden mee in deze verkiezing. Vogels zingen vooral voorafgaand en in het begin van de broedtijd. Globaal vanaf het begin van het kalenderjaar tot middenin de zomer.

WAAROM EIGENLIJK?
Het lijkt soms of de vogels zo hun best doen om de mens te plezieren, maar het gefluit is de bekendste vorm van diercommunicatie. Vogels zingen om verschillende redenen. Soortgenoten gebruiken het om elkaar te herkennen en te lokken, of juist te verjagen. Het mannetje van de merel bijvoorbeeld fluit vanaf een hoge plek om aan de dames in de omgeving te laten horen wat voor een goede partner hij kan zijn. En concurrenten wordt tegelijk duidelijk gemaakt dat dit zíjn territorium is.

Het is een project van VARA’s Vroege Vogels in samenwerking met Vogelbescherming Nederland, SOVON Vogelonderzoek en Nico de Haan’s Vogelkijkcentrum.

Bekijk de Top 100

Bekijk de volledige lijst