Marlies Vaz Nunes: De schrijver

Schrijven is iets typisch menselijks. Geen enkel ander levend wezen is hiertoe in staat. Toch? Dat dacht je! Er bestaat minstens één keverfamilie die kan schrijven. Ik weet haast zeker dat je enkele daarvan wel eens bezig hebt gezien. Ik heb het natuurlijk over de draaitorren.

Alleen de volwassen draaitorren kunnen schrijven, en wel op het oppervlakte van stilstaand water. Als je ze op een warme, laat-zomerse dag gadeslaat, zul je bemerken dat ze in ingewikkelde patronen op het oppervlakte van vijver of beek rondzwemmen. Wat ze doen is hun verhalen, gedichten en liefdesbrieven schrijven. Kijk maar goed als je ze bezig ziet. Dat deze kevers ook bekend zijn onder de naam 'schrijvertje' is tenslotte niet voor niets!

De volwassen kevers leven aan het oppervlakte van stilstaand of langzaam stromend water. Ze zijn 3 tot 8 mm lang, glimmend zwart en gestroomlijnd. Zo gestroomlijnd zelfs, dat mannetjes moeite hebben zich aan de vrouwtjes vast te houden tijdens het paren. In veel soorten hebben de mannetjes daarom een soort zuignapjes aan de voorpoten waarmee ze zich aan de vrouwtjes kunnen vasthechten. De middel- en achterpoten
van de kevers, welke als 'roeiriemen' worden gebruikt, zijn afgeplat en harig en veel korter dan de voorpoten. De ogen zijn in twee delen verdeeld, wat de dieren in staat stelt tegelijkertijd onder en boven water te kijken. In feite hebben ze dus twee paar ogen. Draaitorren zijn goede vliegers. Als de vijver waarin ze leven opdroogt, vliegen ze weg
om een andere vijver of beek te vinden.

De volwassen dieren leven voornamelijk van kleine insecten die in het water vallen, maar ze duiken ook om hun prooi te vangen, waarbij ze een luchtbel meenemen aan het puntje van het achterlijf. Ook als ze verstoord worden duiken ze. Tegen het einde van de zomer komen ze vaak in groten getale voor, maar in de herfst verdwijnen ze: ze graven zich in de modder op de bodem in om te overwinteren.

In het voorjaar leggen de vrouwtjes rijen van eieren op waterplanten. De larven zijn lang en slank en hebben twee rijen uitstekende kieuwen langs het lichaam. Omdat ze in of op de bodem leven, worden ze zelden gezien. Net als hun ouders zijn de larven rovers, die van kleine waterdiertjes leven. Als ze volgroeid zijn, verpoppen ze zich in een cocon die ze vastzetten aan waterplanten.