Marcia Luyten: Loeba

In de tuin van columnist Marcia Luyten heeft de adoptie-eend Loeba een nest. Marcia is van plan de al jaren dalende eendenpopulatie in de sloot een flinke boost te geven door te helpen: “Maar zoals dat gaat met messias-neigingen, je schept altijd ook nieuwe problemen.” Marcia Luyten is een Nederlands econome, journaliste en televisiepresentatrice en voor Vroege Vogels is dit haar eerste column.

Lees hieronder de gehele column:

In het riet voor mijn raam zit Loeba.  Het is misschien wat infantiel om een wilde eend een naam te geven - mijn kinderen zijn de Jip en Janneke-leeftijd ver voorbij, maar het zegt iets over haar positie. Loeba is de komende maanden onze adoptie-eend. Dat ze een naam heeft, doet recht aan de wederzijdse committering, en aan de wederzijdse inspanning.

Drie jaar geleden was Covid net begonnen, toen we voor het eerst onder ons raam een nest zagen. We hadden alle tijd van de wereld en hingen met ons vijven uren met de neus tegen het raam, midden in onze eigen nestkast. Het is toen geweest dat we ons grootste succes boekten. 

Want toen we weer naar het hoekraam liepen, was niet alleen het nest maar al het riet weg. 

De meterslange strook met daarin 12 eieren was door de wind losgerukt en dobberde een eind verder op de vaart. Loeba’s oma – we zien dit graag als een familiekroniek - zwom in paniek om haar broedsel heen. Met een boot en touwen en onze kinderen half overboord hebben we het riet teruggesleept. Eend zwom naast de boot mee tot de boel weer op zijn plek lag.

Daarna was er, wat je noemt, een escalation of commitment. De kuikens kwamen uit en wij kenden het scenario wel: moeder zwemt met twaalf kuikens tien meter naar links, daarna met nog elf tien meter naar rechts, om met negen kuikens de sloot over te steken, totdat er een of twee overblijven. Nee, wij zouden in onze sloot de al jaren dalende eendenpopulatie een flinke boost gaan geven.

Dus kochten we een rol gaas. Mijn man het steenkoude water in en omheinde een kuikenreservaat. Geen snoek, reiger, buizerd of kiekendief – nomen est omen - zou hier nog zijn lunch jatten. We kookten pannen vol zacht gaar vogelzaad om het kleine spul snel gewicht te geven. In ons ontwaakte een niets ontziend saviour complex.

Maar zoals dat gaat met messias-neigingen, je schept altijd ook nieuwe problemen. Want de pullen waren zo klein dat ze met wat moeite wel door het gaas ontsnápten, maar niet meer terugkonden – wat leidde tot paniek bij alle eenden en nieuwe reddingsacties van onze kant. Uiteindelijk verloor onze eenden-oermoeder een paar pasgeboren kuikens aan de vorst, haar meest avontuurlijke kind sneuvelde aan zijn avontuurlijke aard, maar uiteindelijk heeft ze er zeven grootgebracht.

En nu zit haar kleindochter op haar eerste nest – een tienermoeder is ze, tussen de kwaakjes door maakt ze nog kuikengeluidjes. Maar Loeba is pittig, ze ontwijkt verkrachtende woerden door onze kant op te vliegen, dus we hebben goeie hoop. Haar moeder bleef twee jaar geleden na een vol nest met lege handen achter.

En het eerste drama heeft zich ook nu al voltrokken. Loeba was weer op de vlucht voor een gang rape, toen een ekster het nest invloog en een ei kapot pikte. Mijn jongste joeg de rover weg, maar te laat. Loeba bracht het gemolesteerde ei naar de overkant van het water en liet het zinken. In ons vurig paternalisme waren wij meteen begonnen aan de bouw van een katapult, maar Loeba is de eksters nu zelf te slim af. Als ze gaat eten, bedekt ze haar eieren met een laagje stro. De eerste pullen kunnen elk moment komen. En wij? Wij staan paraat.