Marcia Luyten: Blik op een fluffy pul, maden en Roodkapje

"Het is iets wonderlijks, de blik van de mens. Je kijkt naar buiten. Daar is alles precies hetzelfde, en toch zie je ineens heel iets anders. Sterker nog, je kan nooit meer zien wat je eerst zag. En je kan niet meer ontzien waar je nu naar kijkt. Dat gebeurde me toen ik het boek ‘Landschapspijn’ van Jantien de Boer las," aldus onze columnist Marcia Luyten.

Lees hieronder de volledige column: 

De groene weides waar ik tussen woon, het idyllische, nostalgisch boerenland, decor van In Holland staat een huis, transformeerde door die ene soortnaam: Raaigras. Idyllisch en nostalgisch boerenland werd productiefactor in een industrieel proces.

Maar andersom werkt het net zo. Ik ben best dol op dieren, maar heb weinig sympathie voor de vlieg. Waar de vlieg is, is vuil, leerde ik, dus moest elke vlieg in mijn huis weg of dood. Van bijna alle dieren vind ik de baby’s schattig en spinnen pak ik zo op, maar maden, daar ga ik van rillen. Ik had zeg maar weinig empathie voor de vlieg. Totdat mijn dochter van drie zich ging ontfermen over de vliegen die in een warme, glazen hoek in onze woonkamer lagen dood te gaan.

De gesneuvelde exemplaren legde ze zachtjes op een rond oogmake-upwatje. Bij de stervende vliegen legde ze druppels suikerwater naast het hoofd. En bij vliegen met een gebroken of gescheurde vleugel, probeerde ze met plakband de vleugels te repareren. Ineens keek ik een beetje anders naar de vlieg.

Met zo'n zelfde euvel kampt de wolf. Is het zijn schuld dat -ie figureert in het sprookje dat het diepst is ingesleten in onze cultuur? Dat -ie een archetype is: De Grote Boze Wolf? Toen ik zelf drie was huppelde ik met een rood fluwelen mutsje en een rieten mandje aan de arm naar carnaval. En altijd als ik door het bos liep, uitkijken voor de wolf. Nu heeft hij een boer gebeten die met een riek op hem af kwam en denkt iedereen: zie je wel. Het plaatje klopt weer.  

Wat natuurlijk niet helpt is dat wolfmans lustmoorden pleegt; schapen aan stukken scheurt zonder ze op te eten. Maar daar zijn eeuwenlang met veel succes schapenhonden tegen ingezet. En daar is de wolf dan weer bang voor. Een wolf die mensen aanvalt, blijkt een grote zeldzaamheid. Nee, dan de hond, Alleen al in Nederland wordt elk jaar zo’n 150 duizend keer een mens door een hond gebeten. Afgelopen jaar was er in 70 gevallen ernstig blijvend letsel. Ook (en vooral) bij jonge kinderen.

Wetenschappers van het Norwegian Institute for Nature Research turfden 18 jaar lang alle aanvallen van wolf op mens in Amerika en Europa. De schapenboer in Drenthe is geval nummer dertien. En dat met 75 duizend wolven en honderden miljoenen mensen. De onderzoekers zeiden: “Het risico van een wolvenaanval is groter dan nul, maar veel te laag om uit te rekenen.’ Maar hee, zo flauw, statistieken. We willen zo graag iets om voor te beven. En statistieken, die verpesten alleen maar ons favoriete sprookje.  

Oja, nog even een PS. Hoe het is afgelopen met Loeba, vragen mensen me nog steeds - met de eend die voor ons raam broedde. Ik zal het niet mooier maken dan het is. Eén groot drama. Van haar eerste nest zijn alle 10 eieren geroofd-en-gesloopt door een ekster. Toen heeft ze ergens een tweede nest gemaakt, en kwam ze uiteindelijk met nog één fluffy pul aanzwemmen. Dat was een dag later ook kwijt.

Volgend jaar halen we het riet weg en hoeven we de ellende niet meer allemaal te zien. Want leuk hoor, natuur, maar het moet wel een beetje in het plaatje passen.