LUCHT - Uitwerking saldobenadering onzeker

Staatssecretaris Van Geel van milieu presenteerde op 20 juli een uitwerking van het Besluit Luchtkwaliteit. De daarin geformuleerde compensatiemaatregel – de zogenaamde saldobenadering – moet ervoor zorgen dat bouw- en infrastructurele projecten, die niet voldoen aan de normen voor de luchtkwaliteit, toch doorgang kunnen vinden. Natuur en Milieu betwijfelt sterk of dit in de praktijk haalbaar is.

De saldobenadering staat in beperkte mate toe dat bij een bouw- of infrastructuurproject de luchtkwaliteitsnormen niet worden gehaald. Dan moet in hetzelfde gebied, een gemeente bijvoorbeeld, de lucht wel veel schoner worden. Per saldo moet sprake zijn van een verbetering. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij de aanleg van een rondweg: stadsbewoners ademen er schonere lucht door omdat er minder verkeer door de stad rijdt, maar de luchtkwaliteit bij de rondweg verslechtert. Dit moet dan wel worden geregeld in één pakket van maatregelen. Volgens Natuur en Milieu kan waarschijnlijk alleen bij sommige infrastructurele projecten op deze wijze worden gewerkt.

Momenteel speelt deze problematiek in het Utrechtse stationsgebied. Of de compensatiemaatregel daar soulaas biedt, is zeer de vraag. Het voornaamste probleem van bouwprojecten zoals dat in het Utrechtse stationsgebied is dat ze extra autoverkeer en dus extra vervuiling oproepen. Dit kan niet worden gecompenseerd door de aanleg van een rondweg, omdat de toename van het verkeer op deze locatie wordt veroorzaakt door bestemmingsverkeer. Op de vraag hoe de betreffende gemeente en projectontwikkelaars deze extra vervuiling moeten compenseren, geeft het Besluit Luchtkwaliteit geen antwoord.

Natuur en Milieu vindt dat de saldering niet gehaald mag worden uit maatregelen die toch al moeten worden genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Uit hun advies over het Besluit Luchtkwaliteit blijkt dat de Raad van State dit zeer kritisch zal volgen. De Raad wijst erop dat er in geval van dergelijke bouwprojecten meestal geen sprake is van vermindering van activiteiten elders. Er valt dus eigenlijk niets te salderen.

Lokale overheden en het bouwend bedrijfsleven doen er verstandig aan zich niet rijk te rekenen met dit Besluit. Om werkelijk ruimte te creëren voor nieuwe bouwprojecten, blijft het vooral noodzakelijk in te zetten op landelijk werkend beleid, waarmee de normen wel worden gehaald. Denk aan de verlaging van de maximumsnelheid, snelle introductie van roetfilters, het weren of ontmoedigen van zwaar vervuilende vrachtwagens uit de binnensteden, verhoging van de dieselaccijns, effectief prijsbeleid, stimuleren van fiets en openbaar vervoer en inzetten op voortschrijdende milieunormen in Europees verband.

Met de saldobenadering zijn we er niet: de overheid zal echt werk moeten maken van een effectieve aanpak van luchtkwaliteit.
 
Bron: Natuur en Milieu