Lies Visschedijk: Nachtegaal

Op de toneelschool heb je veel verschillende studenten. Er zijn heel luidruchtige bij, met keiharde huilbuien in de gang, en grote kapsels en een bloem in hun haar. Iedereen, en zijzelf ook, voorspelt ze een gouden toekomst. Soms klopt dat. Er zijn ook grijze, stillere studenten. Schuifelend komen ze voorbij, in een joggingbroek en met een knot op hun hoofd. Je ziet ze haast niet, en je hoort ze haast niet. Maar als er op het podium een lamp op ze staat, als er een voorstelling wordt gespeeld, lijkt het of ze verzevenvoudigen. Ogen gaan ineens fonkelen, de rug wordt gerecht, en ieders mond in het publiek valt open.

Zo is het ook met de nachtegaal. Niemand merkt hem op. Ik heb er nog nooit zomaar een voorbij zien vliegen. Hij lijkt sprekend op een verdord blaadje dat wegwaait, of een grauwe snipper papier.

Hij kan ook een fitis zijn, of een tjiftjaf. Ik kan ze niet uit elkaar halen.
Altijd verstopt, altijd bescheiden, op heuphoogte in dichte struiken.

Maar dan. Als de schemer komt, en het stiller wordt op straat, voltrekt er zich een wonder. Cecilia Bartoli klinkt uit de struiken met een keiharde Vivaldi-aria!  Zo snoeihard, dat de Carre ermee zou worden gevuld.

De droom van iedere stemdocent op de toneelschool: Een resonantie als van een zilveren bel, wat zeg ik, een cirkelzaag! Een dictie waarbij elke frase als een dart pijl wordt geplaatst. En: dramatisch pauzes. Durf die maar eens te nemen als acteur. Elke acteur is bang bij een pauze dat er op een horloge wordt gekeken, de billen over de stoel schuiven, een geeuw wordt onderdrukt.

Zo niet de nachtegaal. Als ik langsfiets, er een hoor, keihard rem en tegen mijn gezelschap: 'een nachtegaal, een nachtegaal!’ fluister, is het altijd even stil. Lang genoeg voor teleurstelling, waarna snoeihard de aria weer verdergaat.

Ik gun iedereen een nachtegaal en de rust ernaar te luisteren. Net zoals ik iedereen dit jaar een mooie theatervoorstelling gun waarbij die ene acteur, die niemand kent, iets zegt dat door je ziel snijdt.

Godzijdank hebben we veel mooie voorstellingen en relatief veel nachtegalen dit jaar. Stop even bij een dicht plantsoen, bijvoorbeeld dat naast de schouwburg Velsen, na een mooie voorstelling. Daar zingt een nachtegaal. Zo'n onvoorstelbare schoonheid, dat moet wel haast geluk brengen.