Liefde voor klapeksters

Kunstenaar Martin Brandsma wijdt zijn werk, of misschien zelfs wel zijn halve leven aan klapeksters. Niet alleen herkent hij ze individueel aan hun zwart-witte tekening, hij leert ook hun karakters kennen door veel tijd met ze door te brengen in het veld. Wij zoeken Martin op, nadat hij net 'de nacht heeft doorgebracht' met klapekster Yoni.

Al in 2011 startte Brandsma met de studie van de verschillende tekeningen van klapeksters. In zijn boek 'Identities' publiceerde hij toen de portretten van de verschillende vogels die onder andere in het Holtingerveld, de Lendevallei, de Rottige Meente, de Weerribben, het Fochteloërveen en het Drents-Friese Wold overwinteren.

Sinds die tijd zitten de klapeksters flink in de min, zo blijkt uit cijfers van Sovon Vogelonderzoek. Brandsma merkt dat ook in het veld. "Ik volg al enkele jaren de klapekster Yoni, op een veld in het Drents-Friese Wold. Klapeksters vóór haar konden hier altijd voldoende prooien vinden, maar Yoni moet steeds vaker uitwijken naar andere gebieden om aan haar torren, muizen, kikkers en vogeltjes te komen. Ook zie ik ieder jaar minder jonge dieren uit de broedgebieden terugkeren. Er is dus echt wat aan de hand."

Studie van klapeksters vergt een 'monumentaal geduld', vindt Brandsma. "Die term leerde ik van Jane Goodall. Het zegt dat je heel veel tijd moet doorbrengen in het veld voor je dieren begrijpt. Inmiddels heb ik bijvoorbeeld Yoni leren kennen als een 'stoer wijf', dat zelfs een vrouwelijke havik uit haar territorium durft te verjagen."

In onze reportage hoor je Brandsma ook in het veld spelen op zijn Fujara. "Dat is een boventoonfluit die herders in Oost-Europa gebruiken om in balans te komen met hun dieren en met de omgeving. Ik probeer ook in contact te komen met de leefomgeving van de klapeksters en speel ook geluidjes die een beetje lijken op de roep van de klapekster."

Waar Brandsma precies zijn klapeksters vindt houdt hij liever voor zich. "Maar ik ben in ieder geval Staatsbosbeheer Drents-Friese Wold wel heel dankbaar dat ze mij toestaan in het gebied te verblijven, en ook het Mondriaan Fonds, dat ze mij steunen bij het realiseren van mijn kunstprojecten rond de klapeksters.

Meer informatie over het werk van Brandsma staat op zijn site.