Landsadvocaat: intrekken vergunningen stikstofuitstoot 'onontkoombaar'

Om de stikstofcrisis aan te pakken, is het "onontkoombaar om ook al direct in te zetten op niet-vrijwillige beëindiging" van vergunningen van boerderijen die dichtbij een beschermd natuurgebied liggen. Dat heeft de landsadvocaat geschreven in een advies aan het ministerie van Landbouw, bevestigt het departement na berichtgeving van het AD.

Eerder lekten al twee voorstellen uit van het kabinet om de stikstofcrisis op lange termijn aan te pakken. Die twee 'varianten' zijn naar verluidt voor advies bij een aantal instanties voorgelegd, waaronder de landsadvocaat.

In de varianten wordt het onteigenen van boeren als optie besproken, "maar daarbij wordt gewezen op de ingrijpende gevolgen daarvan, en op het feit dat onteigeningen tot langdurige procedures aanleiding kunnen geven", zegt de landsadvocaat. "Maar vanuit juridisch perspectief kan dat geen reden zijn om die instrumenten niet in te zetten."

De landsadvocaat, die de staat in juridische procedures bijstaat, schrijft verder dat het intrekken van een vergunning sneller soelaas kan bieden dan het onteigenen van boeren. Onteigening kan jaren duren, maar "met intrekking kan snel een effectief resultaat worden bereikt: minder depositie". Met die term wordt stikstof bedoeld die neerkomt op de natuur.

Het ministerie van Landbouw neemt het advies voor kennisgeving aan. Het departement benadrukt dat vrijwilligheid altijd het uitgangspunt zal zijn, maar dat dwang vooral als laatste redmiddel niet wordt uitgesloten.

Het intrekken van vergunningen is "schandalig", zegt land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland in een verklaring. Het ontnemen van vergunningen gaat volgens de organisatie nog veel verder dan het verplicht uitkopen van boeren, een plan dat vorige week naar buiten kwam. LTO vindt een voorstel dat het zelf in mei presenteerde beter dan de nu aangedragen opties. LTO zegt samen met Nederlandse boeren er alles aan te doen om "deze schending van rechten" juridisch aan te vechten.

De boerenorganisatie noemt de voorgestelde aanpak "volstrekt onnodig" en verwijst naar een samen met onder meer VNO-NCW, Bouwend Nederland en Natuurmonumenten opgesteld plan om stikstofuitstoot terug te dringen, dat in mei werd gepresenteerd. Een belangrijk onderdeel van dat plan bestaat uit een vergoedingsregeling voor boeren en andere grote uitstoters van stikstof die hun bedrijf vrijwillig willen stoppen of verplaatsen naar een andere locatie. Ook zouden er subsidies moeten komen voor boeren die willen innoveren.

Het advies van de landsadvocaat om vergunningen van boeren in te trekken om de stikstofcrisis aan te pakken, kan op verontwaardigde reacties uit de Tweede Kamer rekenen. Maar sommige parlementariërs hebben wel begrip voor het advies, dat dinsdag op straat kwam te liggen.

Bron: ANP