Kolossale knobbelzwaan is succesvolle stadsbewoner

Nederlands jongste stad Almere staat niet echt bekend om haar prachtige natuur. En dat is eigenlijk onterecht, want in deze groene stad profiteren boommarters, bevers, otters, zeearenden en andere imposante dieren van de grote stadsbossen en al het water. Maar de meest iconische, best zichtbare en misschien wel succesvolste stadsbewoner is de knobbelzwaan.  

Net als de stad Almere, heeft de knobbelzwaan ook wel een beetje een imagoprobleem. Het dier is niet zo heel kritisch en kun je daardoor gewoon in de stad tegenkomen. Hierdoor staat hij vooral bekend als parkdier. Veel knobbelzwanen zijn ook nazaten van gehouden dieren. Maar de statige vogel is ook echt een inheemse soort.  

Met een spanwijdte tot wel tweeënhalve meter is het een van de grootste broedvogels van ons land. Ze zitten overal waar water is, van de polder tot de stad. Almere is een ideale plek, omdat er veel water is met geleidelijke oevers. Daarin groeien waterplanten, het belangrijkste voedsel, die ze op grote diepte met hun speciale lange hals kunnen bereiken.  

Al jaren trekt stadsecoloog Ton Eggenhuizen met de knobbelzwanenwerkgroep door de stad om jonge dieren te ringen en onderzoeken. Het is nogal een klus om de net volgroeide, maar nog niet vliegvlugge vogels kort te vangen. Vooral met de sterk verdedigende ouders in de buurt.

Al dat ringen, meten en wegen is wel belangrijk voor onderzoek. Eggenhuizen heeft over de jaren duizenden van deze majestueuze dieren onderzocht. Daaruit blijkt dat de stadsvogels het eigenlijk net iets beter doen dan de polderbewonende soortgenoten. Ze brengen hier meer jongen groot en vogelgriep is hier ook nog niet opgedoken.

De knobbelzwaan is als stadsdier in Almere zeker het bewonderen waard, niet alleen vanwege haar sierlijkheid maar dus ook haar succes. Toch levert een detail hun wellicht wat imagoschade op, want een mythe blijkt onwaar: knobbelzwanen blijven niet voor altijd trouw aan elkaar. Ook zij gaan er soms met de buurman vandoor.  

Kijk zaterdag 28 oktober 2023 naar de uitzending over Almere om 19.15 uur op NPO 2!