Koekkoek: meester van de bomenkunst

Het wordt ook wel de grootste schilderfamilie ter wereld genoemd: de familie Koekkoek. Met zestien schilders in vier generaties hebben zij van de 18e tot de 20e eeuw een enorme berg kunst gemaakt. Bijvoorbeeld, misschien kent u ze nog, de schoolplaten die M.A. Koekkoek zo mooi tekende. Als meest succesvolle lid van de familie wijzen kunsthistorici naar Barend Cornelis (B.C.) Koekkoek, die meester was in het schilderen van bomen. Maar wat voor bomen schilderde hij dan? We gaan op pad in de Bilt om dat uit te zoeken.

"Barend Cornelis Koekkoek was een waanzinnige bomenschilder," legt Joris Hellevoort, boswachter bij Utrechts Landschap, en groot fan van schilderkunst uit de Romantiek uit. Waar hij echt meester in was, was het schilderen van veterane bomen. "Zoals we ook hier zien, op landgoed Hoedringen bij de Bilt. Een veterane boom is zo oud, dat hij in een langdurig stervensproces terecht komt. Dat kun je op verschillende manieren zien. Bijvoorbeeld door kroonreductie. De oorspronkelijke kroon sterft af, en de nieuwe kroon bevindt zich lager. Er steken dus allerlei dode takken uit de boom. Zoals die eik daar" laat Hellevoort zien. 

Onder andere in museum STAAL in Almen wordt deze zomer extra aandacht besteed aan de kunst van de familie Koekkoek. Pien Pon, directeur van het museum, laat trots de olieverfdoeken zien die ze in bruikleen hebben gekregen. "Je ziet op deze schilderijen de overweldigende natuur zoals Koekkoek die zo mooi kon schilderen. De mannetjes op de voorgrond houden hun pet vast tegen de wind. De lucht is donker en onheilspellend. En, op de voorgrond, een dramatische veterane boom!" 

Kunsthistoricus Jaap Nijstad vult aan. "Het is echt Romantiek. Die stroming ontstond omdat mensen op een andere manier naar de natuur gingen kijken. Het overweldigende van de natuur werd benadrukt, als antwoord op de industriële revolutie en vervuiling van die tijd. Dat zie je mooi terug op deze schilderijen. Zoals hij manieren vond om blaadjes van bomen te schilderen, was echt vakmanschap"

Je kunt nog in verschillende musea genieten van Koekkoek-kunst. Niet alleen in STAAL in Almen, te horen in de reportage, maar ook in Museum Flehite in Amersfoort, het Noord-Veluws museum en kunsthandel Simonis & Buunk in Ede.