Klimaatverandering en kwel

Overstromen is blijkbaar erger dan natte voeten , zei hoogleraar hydrologie Marc Bierkens (Universiteit Utrecht) in de uitzending van Vroege Vogels op 8 april 2007. De zeespiegel stijgt en de grote rivieren zullen extra water aanvoeren, als de klimaatverandering doorzet. Maar de wateroverlast zal volgens Bierkens niet alleen vanuit het noorden en westen komen (de zee) of vanuit het zuidoosten (de rivieren). Mogelijk veel bedreigender is het water dat van beneden komt, het stijgende grondwater oftewel de kwel. En daar is -ten onrechte- veel minder belangstelling voor.

Doordat het niveau van de zee en het IJsselmeer gaan stijgen, en omdat de aanvoer van rivierwater groter wordt, wordt ook de druk op het grondwater vergroot. En dat zal de kwel op veel plaatsen versterken. Professor Bierkens vraagt aandacht voor de kwel die in Nederland dan waarschijnlijk meer problemen gaat opleveren dan de zee en de rivieren. Natuurlijk, een dijkdoorbraak kan in een klap veel schade aanrichten en bij kwel komt de schade langzamer, maar veel droogmakerijen in laag-Nederland kunnen in de komende eeuw(en) weer onder water komen. Als de kweldruk te groot wordt kan uiteindelijk de bodem scheuren en dan helpt het wegpompen van het water niet meer.

Bovendien wordt het kwelwater op veel plaatsen in Nederland steeds wat zouter. Dan kan het nog wel opgepompt worden, maar het zilter worden van de bodem is niet tegen te houden en daardoor worden droogmakerijen en polders totaal ongeschikt voor landbouw.

Lees meer over de ideeen van professor Marc Bierkens in een interview door Henk Leenaers dat een paar jaar geleden werd gepubliceerd in de NRC>>